Biến chứng hậu Covid-19 khó lường ở trẻ em

Không chủ quan khi trẻ mắc hội chứng viêm đa hệ thống hậu Covid-19

Viêm đa hệ thống hậu Covid-19 thường xảy ra sau khi trẻ mắc Covid-19 từ 2-6 tuần. Hội chứng này gây ra tình trạng viêm sâu khắp cơ thể, ảnh hưởng đến các cơ quan nội tạng lớn trong cơ thể trẻ. Nếu trẻ được chẩn đoán, phát hiện sớm và điều trị đúng, kịp thời thì diễn tiến thường thuận lợi, trẻ phục hồi tốt. Tuy nhiên, trẻ có thể tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Thông tin từ Bệnh viện Nhi Trung ương, trong khoảng 2 tuần đầu tháng 2/2022, Khoa Ðiều trị tích cực Nội khoa của Bệnh viện đã tiếp nhận hơn 10 trẻ mắc di chứng hậu Covid-19. Ða số trẻ nhập viện đều chưa được tiêm phòng Covid-19. Ðáng chú ý, một số bệnh nhi diễn biến rất nặng phải thở máy, lọc máu; đặc biệt có trường hợp mắc hội chứng viêm đa hệ thống - Multisystem Inflammatory Syndrome (MIS-C).

Trường hợp bé gái B.H (2 tuổi, ở Thanh Hóa) nhập vào Khoa Ðiều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương ngày 13/2 trong tình trạng khó thở, sốt cao liên tục, sốt rét run, ho, chảy nước mũi, nôn, mắt phù nề, viêm kết mạc. Trước đó, ngày 23/12/2021 trẻ bị nhiễm Covid-19 nhưng chỉ húng hắng ho và 3-4 ngày sau thì tự khỏi. Ngày 7/2 (gần 2 tháng sau khi khỏi Covid-19), trẻ sốt cao trên 39 độ kèm co giật. Kết quả xét nghiệm RT-PCR Covid-19 của bé H âm tính nhưng nồng độ kháng thể cao (tương đương sức miễn dịch của người tiêm vaccine hoặc F0 từng mắc bệnh, trong khi bé chưa tiêm vaccine). Qua thăm khám, trẻ được chẩn đoán mắc hội chứng viêm đa hệ thống (MIS-C) - 1 hội chứng mắc phải sau nhiễm Covid-19. Bé nhanh chóng được điều trị tích cực theo phác đồ của Bộ Y tế. Hiện sức khoẻ trẻ đang dần hồi phục.

Tương tự, được chuyển từ tuyến dưới lên Bệnh viện Nhi Trung ương trong tình trạng sốc, suy giảm chức năng tim mạch, huyết áp thấp, rối loạn đông máu… bé T.N.T. (8 tuổi, ở Hiệp Hòa, Bắc Giang) được bác sĩ xác định mắc hội chứng viêm MIS-C với đầy đủ các triệu chứng cơ bản. Trẻ được chỉ định điều trị theo phác đồ của Bộ Y tế. May mắn, trẻ đáp ứng tốt, sau 1 tuần bé T. được cai thở máy, dừng thuốc vận mạch và thiết bị hỗ trợ.

Cuối tháng 1/2022 khoa Hồi sức Covid-19 Bệnh viện Nhi đồng Cần Thơ tiếp nhận bé Nguyễn Ngọc H. (7 tuổi, quê Vĩnh Long) trong tình trạng khó thở. Bé đến từ tuyến trước với kết quả RT-PCR Covid-19 dương tính, theo dõi viêm ruột thừa. Trước nhập viện 6 ngày, bé sốt, 3 ngày cuối tiêu chảy, nôn, kèm đau bụng bên phải, lừ đừ, ngủ nhiều, ăn uống kém, mắt đỏ và sưng nhẹ, nổi ít hồng ban trên người. Tình trạng lúc nhập viện bé khó thở, lừ đừ, diễn tiến nhanh chóng khó thở nặng, tụt huyết áp, có dấu hiệu suy tim, phù phổi cấp. Khám lâm sàng và kết quả xét nghiệm loại trừ viêm ruột thừa, chẩn đoán phù hợp là Covid-19 xác định, hội chứng viêm đa hệ thống ở trẻ em (MIS-C) thể sốc, phù phổi cấp, xuất huyết tiêu hóa. Tình trạng bệnh nguy kịch đe dọa tính mạng trẻ. Qua 15 ngày đêm điều trị, bệnh nhi dần cai được máy thở, ăn uống bình thường lại, xuất viện vào ngày 8/2.

Trước đó, Bệnh viện Nhi đồng 1 cũng đã tiếp nhận và điều trị cho một số trẻ mắc hội chứng viêm đa hệ thống hậu Covid-19.

Nhận biết những triệu chứng MIS-C ở trẻ em

Theo TS.BS Tạ Anh Tuấn, Trưởng khoa Ðiều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương, với những trẻ có tiền sử đã mắc Covid-19, hoặc tiếp xúc với người mắc Covid-19, sống trong vùng dịch nghi ngờ mắc viêm đa hệ thống khi có các triệu chứng như: Sốt cao liên tục trên 24h; Nổi ban đỏ hoặc xung huyết giác mạc; Phù nề niêm mạc miệng, bàn tay, chân; Rối loạn tiêu hóa: nôn, đau bụng, tiêu chảy; Có thể gặp dấu hiệu sốc, rối loạn đông máu, tổn thương thận cấp… Các xét nghiệm có thể thấy: Tăng hoặc giảm bạch cầu; tăng các chỉ số viêm (máu lắng, CRP…); Tăng men tim, tổn thương gan, thận; X-quang có thể thấy tổn thương phổi; Siêu âm có tổn thương tim.

Trẻ bị viêm đa hệ thống hậu Covid-19 nên khám tại cơ sở y tế chuyên và hầu hết trẻ em mắc MIS-C cần được điều trị trong bệnh viện. Một số sẽ cần được điều trị trong phòng chăm sóc đặc biệt dành cho trẻ em.

Theo PGS Phạm Văn Quang - Trưởng khoa Hồi sức tích cực Bệnh viện Nhi đồng 1, hội chứng viêm đa hệ thống hậu Covid-19 rất giống với bệnh Kawasaki - một bệnh viêm không đặc hiệu, thường xảy ra ở trẻ nhỏ dưới 4 tuổi và gây tổn thương, di chứng mạch vành. Ðể phân biệt hai loại bệnh này cần thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng.

Phòng viêm đa hệ thống ở trẻ sau khi mắc Covid-19 thế nào?

Hiện nay, dịch Covid- 19 vẫn diễn biến phức tạp, tỷ lệ mắc Covid-19 ở trẻ em đang có xu hướng gia tăng và nhiều bệnh viện đã nghi nhận bệnh nhi bị hội chứng viêm đa hệ thống hậu Covid-19. Vì vậy, để phòng hội chứng này, các gia đình cần có biện pháp:

- Tiêm vaccine Covid-19 cho trẻ theo khuyến cáo, nếu trẻ được tiêm chủng các biến chứng của bệnh sẽ giảm đi, đặc biệt là các biến chứng của MIS-C.

- Hạn chế cho trẻ đến những nơi đông người.

- Ðeo khẩu trang cho trẻ ở những nơi công cộng và xung quanh những người mà trẻ sống cùng.

- Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng hoặc nước rửa tay.

- Khuyến khích trẻ vận động, chơi thể thao, nghỉ ngơi hợp lý.

- Bổ sung dinh dưỡng hợp lý cho trẻ.