Bộ trưởng Bộ GD&ĐT giải trình làm rõ vấn đề thiếu giáo viên, giáo viên nghỉ việc

Phát biểu tại phiên thảo luận của kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV chiều 27/10, Bộ trưởng GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn đã làm rõ nhiều thông tin liên quan tới vấn đề “nóng” được nhiều ĐBQH quan tâm, đó là tình trạng thiếu giáo viên và giáo viên nghỉ việc.

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT cho biết, Bộ đã nhận được hơn 200 ý kiến cử tri gửi tới bày tỏ lo lắng về vấn đề này. Theo đó, giáo viên nghỉ việc và thiếu giáo viên là hai vấn đề này khác nhau nhưng lại có mối quan hệ mật thiết.

Làm rõ về vấn đề thiếu giáo viên, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho hay, ngành Giáo dục đã phối hợp với ngành Nội vụ tính toán và xác định số lượng giáo viên thiếu cần phải bù đắp, bổ sung từ nay tới năm 2026 lên đến 107.000 giáo viên.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, con số này có thể còn biến động trước tình hình giáo viên nghỉ việc. Đây cũng là con số để tính toán bù đắp để vừa đảm bảo duy trì hoạt động dạy và học bình thường, hơn thế là để tính toán thực hiện các mục tiêu đổi mới và nâng cao chất lượng.

Theo các con số thống kê, từ nay tới năm 2026, cả nước cần phải bổ sung, bù đắp tổng số 107.000 giáo viên. Con số này còn có thể biến động trước tình hình giáo viên nghỉ việc chứ “không đứng yên”. Nguyên nhân của việc thiếu giáo viên, theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, là do từ nhiều năm trước, số lượng đã không đủ. Trong khi đó, có một số lượng giáo viên bỏ việc, giảm biên chế, nhiều nơi nhiều năm không tuyển thêm giáo viên, số lượng tuyển mới ít hơn số lượng nghỉ hưu.

Đặc biệt, Bộ trưởng chỉ ra có một nguyên nhân rất lớn là do biến động dân số tự nhiên: “Từ tháng 9/2015, tổng số học sinh trên 19 triệu nhưng tới tháng 9/2022, con số này là trên 23 triệu. Trong khi đó, tháng 9/2015, số lượng giáo viên là 1,156 triệu cho mầm non tới phổ thông và tháng 9/2022 là 1,227 triệu. Như vậy giáo viên nhích hơn 100.000 trong khi số học sinh đã tăng hơn 3 triệu”.

Bên cạnh đó, theo Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, tình trạng thiếu giáo viên do biến động dồn dịch về dân số ở một số vùng, miền dồn về các thành phố lớn hoặc các khu công nghiệp; do vấn đề dịch bệnh tác động đến các trường mầm non phải đóng cửa, đặc biệt là nhóm trẻ tư thục và thiếu do nhu cầu để thực hiện phổ cập mầm non bậc năm tuổi thiếu; thiếu do việc tăng số buổi học từ một buổi lên hai buổi một ngày và do chuẩn về mặt tỷ lệ giáo viên trên học sinh; tỷ lệ số học sinh trên lớp cần đảm bảo chuẩn 35 giáo viên cho bậc tiểu học và 45 học sinh trên lớp của bậc trung học....

Ngoài ra, tình trạng thiếu giáo viên còn do nhiều nguyên nhân như một thời gian dài không tuyển và không tuyển được; nhiều nơi dồn vài ba năm mới tuyển. Mặt khác, còn vấn đề là thiếu nguồn tuyển hoặc có nguồn đã được đào tạo nhưng không dự tuyển vì chọn các nghề khác…

Trước tình trạng trên, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn đề nghị Quốc hội xem xét tăng lương, giải quyết đời sống và tâm lý giáo viên. Ông chỉ ra, giáo viên thiếu nhiều nhất và bỏ việc nhiều nhất hiện nay là ở bậc mầm non, chiếm trên 40%. Do đó, Quốc hội cần xem xét điều chỉnh phụ cấp ưu đãi cho giáo viên bậc mầm non. Cụ thể, tăng phụ cấp cho nhóm này tương tự như với nhóm y tế cấp cơ sở. Nếu không, cần tối thiểu tăng từ 35% lên 70% ngang với mức cũ của y tế cơ sở.

"Ngành Giáo dục đào tạo kiến nghị và hết sức mong muốn được nâng phụ cấp ưu đãi đặc biệt cho đối tượng giáo viên mầm non", Bộ trưởng Bộ GD&ĐT bày tỏ.

Bên cạnh đó, ông Sơn đề nghị các địa phương tăng cường dùng ngân sách địa phương để ký các hợp đồng đối với giáo viên mà không thuộc xác định chỉ tiêu biên chế. Hiện còn thiếu căn cứ pháp lý cho việc này và cần cơ chế tháo gỡ.