Cần tạo dựng môi trường không gian mạng an toàn cho trẻ

Trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin, Internet đang ngày càng trở thành phương tiện hữu ích. Tuy nhiên việc sử dụng không an toàn cũng gây ra những tác động tiêu cực không hề nhỏ, đặc biệt là đối với người dùng là trẻ em. Chính vì lẽ đó, Ngày An toàn Internet (Safer Internet Day) đã ra đời.

Với chủ đề "Bạn có muốn nói về điều đó không? Hãy cùng trò chuyện về cuộc sống trực tuyến nhé" (Want to talk about it? Making space for conversations about life online), Ngày An toàn Internet 2023 (ngày 7/2) truyền cảm hứng cho một cuộc đối thoại về việc sử dụng công nghệ một cách có trách nhiệm, nghiêm túc và sáng tạo hơn - đặc biệt giữa cha mẹ và con cái - để cùng duy trì một thế giới trực tuyến an toàn hơn.

Theo thống kê, trên thế giới, có đến hơn 175.000 trẻ em truy cập mạng internet mỗi ngày. Một cuộc khảo sát do Trung tâm nghiên cứu Pew thực hiện tháng 11/2022, đa số thanh thiếu niên được hỏi khẳng định thích lướt Internet mỗi ngày. Thống kê của Tổ chức Common Sense Media, trẻ em từ 8 tuổi là nhóm sử dụng mạng xã hội nhiều nhất. Việc trang bị kiến thức an toàn thông tin khi sử dụng internet cho trẻ em là vấn đề được các nước quan tâm.

Là đất nước có tỷ lệ người dùng Internet khá lớn (đứng thứ 13 thế giới, với khoảng 73,2% dân số), Việt Nam hiện có khoảng 24,7 triệu dân là trẻ em (tương đương 25% dân số). Theo báo cáo của UNICEF, tính tới tháng 8/2022, có tới 82% trẻ em Việt Nam trong độ tuổi 12-13 có sử dụng Internet và con số này tăng lên 93% đối với trẻ từ 14-15 tuổi. Điều này cho thấy mức độ tham gia các hoạt động trên không gian mạng của trẻ em ở Việt Nam là rất lớn, đặc biệt là sau đại dịch Covid-19 vừa qua.

Việt Nam đã thông qua Luật An ninh mạng năm 2018 với các quy định cụ thể về bảo vệ trẻ em trên không gian mạng. Tháng 6/2021, lần đầu tiên Việt Nam đã ban hành một chương trình cấp quốc gia riêng về vấn đề bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng "Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021-2025”. Chương trình này không chỉ tập trung vào vấn đề bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, mà còn mong muốn thúc đẩy phát triển các sản phẩm, ứng dụng, công cụ, để giúp để trẻ em truy cập, khai thác nguồn tài nguyên trực tuyến một cách chủ động, hiệu quả và an toàn.

Giới chuyên gia cho rằng việc hoàn thiện luật pháp, các chính sách, giải pháp, các phần mềm quản lý cũng như siết chặt kiểm soát Internet là cần thiết nhằm tạo một môi trường mạng an toàn, lành mạnh cho giới thanh thiếu niên trước những nguy cơ tiềm ẩn hay cạm bẫy khó nhận biết do trẻ em chưa có đủ kỹ năng để tự bảo vệ trước những tác động tiêu cực từ các thông tin xấu-độc lan truyền trên mạng.

Trong phạm vi gia đình, các bậc phụ huynh cũng cần chủ động và tích cực trao đổi cùng con em mình, để sớm phát hiện những vấn đề mà các em đang gặp phải khi tham gia mạng trực tuyến.