Cần trang bị kỹ năng an toàn trong môi trường nước cho trẻ em

Trẻ em đuối nước do đâu?

Theo thống kê của Bộ LĐ-TB&XH, giai đoạn 2015-2020, trung bình mỗi năm Việt Nam có khoảng 2.000 trẻ tử vong do đuối nước. Mặc dù trong những năm gần đây, xu hướng này có giảm nhưng vẫn cao hơn các nước trong khu vực Đông Nam Á và cao gấp 8 lần các nước phát triển. Tỷ lệ tử vong do đuối nước ở trẻ em chiếm khoảng 50% các trường hợp tử vong do tai nạn thương tích, trong đó xảy ra tại cộng đồng chiếm 77,6%, tại gia đình là 22,4% và tại trường học là 1%. Hơn 55% trẻ em tử vong do đuối nước sống trong các hộ gia đình có điều kiện kinh tế nghèo, tập trung nhiều nhất ở khu vực nông thôn. Trẻ em từ 1-4 tuổi chiếm tỷ lệ tử vong do đuối nước cao nhất.

Sở dĩ, tỷ lệ trẻ em tử vong do đuối nước còn cao là do nhận thức của gia đình, cộng đồng xã hội với nguy cơ gây đuối nước cho trẻ em còn hạn chế. Sự giám sát, trông giữ của cha mẹ, những người chăm sóc trẻ, đặc biệt là ở vùng nông thôn, vùng kinh tế khó khăn chưa được chú trọng. Ở các cơ sở giáo dục hay các địa phương thiếu hướng dẫn viên dạy bơi, thiếu cơ sở vật chất để phục vụ cho việc học bơi. Nhiều trẻ không được trang bị kỹ năng an toàn trong môi trường nước. Trong khi cuộc sống lại tiềm ẩn các nguy cơ đuối nước với các ao hồ, kênh, mương, hố đào của các công trình đang xây dựng thiếu biển báo, rào chắn…

Ý thức chấp hành các quy định an toàn trong vận tải đường thủy còn chưa cao. Cùng với đó, nguồn lực dành cho công tác phòng chống tai nạn thương tích nói chung, đuối nước nói riêng còn ít.

Hiện nay, số trẻ em Việt Nam biết bơi còn thấp. Nhiều em biết bơi nhưng thiếu kỹ năng an toàn trong môi trường nước như kỹ năng cứu bạn, kỹ năng tránh những vùng nước nguy hiểm (nước xoáy), cách xử lý khi bị chuột rút…

Kỹ năng an toàn trong môi trường nước

Tiến sỹ Kidong Park - Trưởng Đại diện Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam cho biết “Biết bơi thôi chưa đủ mà trẻ cần phải được học các kỹ năng an toàn dưới nước”.

Để an toàn trong môi trường nước và tránh được nguy cơ đuối nước đòi hỏi trẻ em cần có các kiến thức nhất định về các nguy cơ đuối nước ở các loại hình môi trường nước (ở bể bơi, sông hồ, biển, khi có lũ, lụt...), nguyên tắc an toàn trong môi trường nước và các kỹ năng khi vui chơi, tham gia các hoạt động dưới nước và kỹ năng cứu đuối.

Theo tổ chức Bloomberg – đơn vị đang phối hợp cùng Bộ LĐ-TB&XH thực hiện Chương trình phòng chống đuối nước cho trẻ em Việt Nam, trẻ em cần được hướng dẫn để nhận biết những nơi tiềm ẩn nguy cơ đuối nước và cách phòng tránh như: không tắm, bơi, chơi đùa ở những nơi có biển báo nguy hiểm và những nơi tiềm ẩn nguy cơ đuối nước; cách an toàn khi đi qua cầu, qua suối, qua đập tràn…; phòng tránh đuối nước khi gặp mưa dông, bão lũ…; cách nhận biết các dấu hiệu biển báo cắm trên sông, hồ, biển.

Gia đình và nhà trường cần dạy trẻ học bơi an toàn. Học bơi theo trường lớp, khoá học với các thầy cô giáo, huấn luyện viên và người lớn. Kiến thức, kỹ năng bơi cần đạt được sau khi học: Biết bơi từ 1-2 kiểu bơi và bơi được ít nhất 25m. Kỹ năng nổi đứng dưới nước, nổi ngửa trong nước được ít nhất 1 phút 30 giây. Biết kỹ năng tự cứu (rơi xuống nước, xoay tư thế thân người và bơi vào bờ) và kỹ năng cứu người bị đuối nước (cứu đuối gián tiếp).

Ngoài ra, trẻ em cũng cần được trang bị các nguyên tắc an toàn khi đi bơi. Chúng ta cần dạy cho trẻ các kiến thức an toàn khi tham gia vui chơi tại môi trường nước; cách sử dụng các dụng cụ nổi; các biện pháp an toàn khi tham gia giao thông đường thủy và khi gặp bão lũ, thời tiết xấu; kỹ năng cứu người đuối nước phù hợp với lứa tuổi. Dạy trẻ không cứu đuối trực tiếp, cách gọi người xung quanh hoặc dịch vụ khẩn cấp để cứu người bị đuối nước. Dạy trẻ biết cách sử dụng các vật làm nổi như: phao, sào, gậy,… để người đuối nước nắm lấy và kéo người đuối nước lên bờ (trong trường hợp nạn nhân xa bờ, gần bờ)...

Ngoài việc trang bị cho trẻ em các kiến thức nhất định về các nguy cơ đuối nước và nguyên tắc an toàn trong môi trường nước cũng như kỹ năng cứu đuối, người lớn cần quan tâm, giám sát, trông giữ trẻ tại gia đình và cộng đồng. Tạo môi trường an toàn cho trẻ em. Xây dựng “Ngôi nhà an toàn, Trường học an toàn và Cộng đồng an toàn” phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em.