Cha mẹ giỏi – Con thông minh?!

Chỉ có 10% trẻ thông minh hơn cha mẹ thông minh

Giống như chiều cao, tính cách, trí thông minh có di truyền và thường di truyền từ người mẹ bởi các gene thông minh chủ yếu nằm trên nhiễm sắc thể X (của nữ giới), tuy nhiên, sự di truyền này không phải là 100%.

Ngoài yếu tố di truyền thì môi trường sống, sự trải nghiệm, chế độ dinh dưỡng và các yếu tố khác cũng có ảnh hưởng không nhỏ tới sự phát triển trí thông minh của một đứa trẻ.

Chuyên gia di truyền học, Tiến sĩ Stephen Hsu thuộc Đại học Bang Michigan (Mỹ) đã nghiên cứu về khả năng thừa hưởng trí thông minh của trẻ, cho biết, nếu bố mẹ có chỉ số IQ (chỉ số thông minh) khoảng 160, xác suất diễn ngược khiến họ gần như chỉ có thể sinh ra một đứa trẻ có chỉ số IQ 136, có rất ít khả năng con cái họ đạt chỉ số IQ 160. Với bố mẹ có chỉ số IQ 145, chỉ số IQ của các con có thể là 127, và chỉ có khoảng 10% trẻ có thể có chỉ số IQ cao hơn bố mẹ. Tuy nhiên, những ông bố bà mẹ có chỉ số IQ dưới trung bình lại thường sinh ra con có chỉ số IQ đạt mức gần trung bình.

Vậy nên, những ông bố, bà mẹ thông minh đừng đặt quá nhiều kỳ vọng ở con trẻ, cha mẹ giỏi không có nghĩa con cái phải thông minh hay xuất chúng. Khi bạn kỳ vọng quá nhiều ở trẻ, vô tình gây áp lực cho con khiến trẻ cảm thấy căng thẳng, mệt mỏi, thậm chí nảy sinh tâm lý tự ti, chán chường hoặc bất cần, cô độc.

Trẻ có thể bị tổn thương và không gì có thể chữa lành nếu chúng bị buộc phải sống theo những tiêu chuẩn khắt khe của cha mẹ. Nếu trẻ không thông minh như bạn mong muốn, đừng vội thất vọng bởi có tới 8 loại hình thông minh khác nhau và mỗi một đứa trẻ đều có thế mạnh của riêng mình, điều cha mẹ thông minh cần làm là phát hiện và bồi dưỡng đúng cách thế mạnh đó của con.

Một nghiên cứu của Đại học Illinois đã chỉ ra rằng các hoạt động thể chất giúp trẻ học tập tốt hơn, có lòng tự trọng và tự tin hơn. Ảnh: Nguyễn Nga

Cha mẹ có thể làm gì để con thông minh hơn?

Các nhà khoa học cho rằng môi trường sống quan trọng hơn gene di truyền. Một đứa trẻ sinh ra từ cha mẹ thông minh, lại được sống trong môi trường tốt sẽ có nhiều điều kiện để phát triển trí thông minh. Tương tự, một cặp cha mẹ không thông minh, nhưng nếu họ cung cấp một môi trường tốt cho con cái, con cái họ chắc chắn sẽ thông minh hơn cha mẹ.

Bạn không nhất thiết phải áp dụng các phương pháp giáo dục sớm hay cách nuôi dạy con hà khắc kiểu mẹ hổ Amy Chua để con thông minh, vì giáo dục quá sớm và hà khắc có thể khiến trẻ trở nên giỏi giang nhưng lại đánh cắp tuổi thơ của trẻ. Bạn hoàn toàn có thể khiến cho trẻ trở nên thông minh hơn bằng cách:

Cho trẻ ăn, ngủ đầy đủ

Điều cần thiết với một đứa trẻ không phải là học mà ăn, ngủ đủ chất, đúng giờ và hợp lý. Trẻ cần ăn đủ bốn nhóm chất dinh dưỡng (bột đường, chất đạm, chất béo, các vitamin và khoáng chất), đặc biệt, hãy bổ sung cho trẻ các dưỡng chất quan trọng như: sắt, omega-3, i-ốt, vitamin B1, B2…; ngủ đủ số tiếng (theo từng độ tuổi) – ít nhất là 8 tiếng/đêm để cơ thể khỏe mạnh và trí não phát triển. Ăn ngủ đầy đủ không chỉ giúp trẻ cao lớn mà còn khiến trẻ luôn tỉnh táo để có thể sẵn sàng học tập và trải nghiệm cuộc sống.

Luyện tập trí não

Cha mẹ có thể giúp trẻ luyện tập trí não thông qua các trò chơi phù hợp với từng độ tuổi của trẻ như: cờ vua, cờ vây, giải ô chữ, xếp hình… Ngoài ra, những trò chơi khuyến khích trẻ sáng tạo như: vẽ, tô màu, nặn… hay khuyến khích sự tò mò, khám phá như truy tìm kho báu đều kích thích trí não trẻ phát triển.

Hoạt động thể chất

Các hoạt động thể chất không chỉ giúp trẻ phát triển thể chất mà còn kích thích các giác quan phát triển. Một nghiên cứu của Đại học Illinois đã chỉ ra rằng các hoạt động thể chất giúp trẻ học tập tốt hơn, có lòng tự trọng và tự tin hơn. Ngoài ra, khi trẻ chơi cùng với bạn cũng là lúc trẻ được học hỏi các kỹ năng phối hợp, kỹ năng xã hội, sự chú ý và cảm nhận của người khác. Vậy nên, cha mẹ hãy thường xuyên khuyến khích con vui chơi và tham gia các hoạt động thể dục, thể thao hàng ngày.

Tương tác với con

Các nhà khoa học đã quan sát những đứa trẻ không được ôm ấp, yêu thương và chơi cùng với bố mẹ thì hầu như não bộ không phát triển. Họ cũng nhận thấy những đứa trẻ không được ôm ấp và không nhận được sự quan tâm, chú ý thường không phát triển đồng đều, hay có cảm giác chán nản. Ngược lại, những đứa trẻ thường xuyên được cha mẹ quan tâm, tương tác thì trí não cũng phát triển tốt hơn. Kết nối yêu thương cùng những tương tác giữa bạn và con sẽ mang lại nền tảng cho việc phát triển các kỹ năng tư duy.

Nói chuyện với con

Cha mẹ thường xuyên trò chuyện với con và lắng nghe con nói có thể giúp trẻ phát triển khả năng giao tiếp và ngôn ngữ. Ngoài ra, bạn cũng có thể đọc sách cho con nghe. Hãy bắt đầu đọc sách cho trẻ ngay cả khi trẻ chưa biết chữ. Điều này không chỉ giúp trẻ phát triển vốn từ mà còn rèn luyện trí nhớ.

Nghiên cứu từ Đại học Toronto cho thấy những đứa trẻ học âm nhạc có chỉ số IQ cao hơn khi trưởng thành. Ảnh: Chiều Minh
 

Cho trẻ học nhạc, nghe nhạc

Nghiên cứu từ Đại học Toronto cho thấy những đứa trẻ học âm nhạc có chỉ số IQ cao hơn khi trưởng thành. Âm nhạc nuôi dưỡng tâm hồn và làm sáng tỏ trí tưởng tượng phong phú của trẻ. Việc nghe nhạc có thể giúp trẻ phát triển trí nhớ, sự tập trung, và giải tỏa các căng thẳng trong cuộc sống cũng như áp lực học tập tại trường. Tùy sở thích và năng khiếu của trẻ mà cha mẹ lựa chọn loại nhạc cụ phù hợp và tùy điều kiện và hoàn cảnh gia đình, bạn lựa chọn thời điểm thích hợp để trẻ học âm nhạc, tuy nhiên, trẻ càng tiếp xúc với âm nhạc càng sớm càng tốt.

Trải nghiệm thực tế

Không gì rèn luyện trí thông minh tốt bằng các trải nghiệm thực tế. Bạn hãy chắc chắn con mình luôn được hòa nhập và khám phá thế giới xung quanh mình. Hãy đưa con đi khám phá các bảo tàng, di tích lịch sử, leo núi, tắm biển…, hay chỉ đơn giản là đưa con đi dạo công viên mỗi ngày. Mỗi một nơi trẻ đến đều là một trải nghiệm thú vị và là một bài học cuộc sống quý giá.

Cuộc sống ổn định

Nghe có vẻ đơn giản nhưng lại không dễ chút nào, để trẻ có thể phát triển tốt nhất về cả trí tuệ lẫn tinh thần, cha mẹ cần đem lại cảm giác an tâm cho trẻ. Hãy cố gắng tạo cho trẻ cảm giác an toàn và bình yên, một cuộc sống ổn định, ít xáo trộn.

Bình Yên/TC GĐ&TE