Chơi cùng con – Tương tác quan trọng nhất giúp trẻ phát triển toàn diện

1.000 ngày đầu đời – cơ hội vàng cho sự phát triển toàn diện của trẻ

Căn cứ vào sự phát triển tâm sinh lý của trẻ thì nhân cách của con người sẽ hình thành trước tuổi lên 6. Từ đó, toàn bộ quá trình mang thai, sau sinh cho đến khi trẻ lên 6 tuổi là giai đoạn vô cùng quan trọng hình thành nên con người bên trong của trẻ.

Đặc biệt, trong thời thơ ấu, nhất là giai đoạn 1.000 ngày đầu đời, sự liên kết các dây thần kinh trong não bộ của trẻ có thể lên tới tốc độ 1.000 lần trong một giây. Đây là tốc độ chỉ có trong giai đoạn đầu đời này và không bao giờ lặp lại.

Sự liên kết của các dây thần kinh góp phần quyết định đến sức khỏe, khả năng học tập, khả năng giải quyết căng thẳng, và thậm chí còn ảnh hưởng đến khả năng tạo ra thu nhập khi trẻ trưởng thành. Nếu trẻ được chăm sóc đầy đủ, bao gồm chăm sóc dinh dưỡng phù hợp, được khuyến khích phát triển trong môi trường đầy tình yêu thương và được bảo vệ khỏi sức ép và bạo lực – có thể phát triển những kết nối quan trọng này.

Tuổi thơ của con chỉ có một lần trong đời, toàn bộ sự phát triển về tâm lý, sinh lý, thể chất cho đến tinh thần, trí tuệ, cảm xúc, kỹ năng xã hội của trẻ phụ thuộc rất nhiều vào cách mà cha mẹ sẽ dạy con trong giai đoạn này. Vì thế, nếu cha mẹ không chú trọng đầu tư thời gian đúng mức bên con vào giai đoạn này thì xem như đang phí phạm một cơ hội vàng cho sự phát triển toàn diện của trẻ.

Hỗ trợ sự phát triển trí não cho trẻ

Đối với trẻ nhỏ, tất cả việc học quan trọng diễn ra trong bối cảnh chơi. Chơi là khám phá. Chơi là thử mọi thứ. Chơi là cố gắng để tìm ra khi con làm một điều, một điều khác xảy ra. Chơi là phát triển một cảm giác “làm chủ thế giới”. Hãy tạo ra môi trường an toàn và cơ hội học tập thông qua vui chơi cho trẻ.

Trẻ nhỏ thích lặp đi lặp lại, ví dụ như nghe cùng một bài hát hết lần này đến lần khác, đọc cùng một cuốn sách, chơi 1 loại đồ chơi. Lý do cho điều đó là bộ não của con đang nói: “Con đang làm chủ điều này. Con đang học hỏi rất nhiều từ điều này. Con đang trải nghiệm học tập”.

Khi cha mẹ nói chuyện với trẻ, hát cùng với trẻ, đọc cho trẻ nghe, những trải nghiệm kích thích này tạo ra sự thôi thúc học tập và các kết nối được phát triển trong não bộ. Nền tảng ban đầu đó ảnh hưởng đến tất cả việc học tập và hành vi cũng như sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ trong suốt cuộc đời.

Trẻ em vô cùng tò mò, các con muốn khám phá môi trường xung quanh của mình. Mọi thứ đều rất mới, đó là một thế giới rộng lớn ngoài kia. Vì thế cha mẹ không nên cản trở điều đó, không nên áp đặt quan điểm của mình, cũng đừng cố gắng uốn nắn trẻ quá nhiều.

Trong một gia đình mà người lớn lúc nào cũng bận rộn thì những đứa trẻ sẽ chịu nhiều thiệt thòi, mất đi nhiều quyền lợi mà một trong số đó chính là sự phát triển toàn diện hơn về mặt thể chất, trí tuệ lẫn tình cảm.

Theo các chuyên gia về trẻ em, việc dành ra chút thời gian mỗi ngày để vui chơi cùng con không chỉ giúp con có thêm nhiều trải nghiệm mà còn là khoảng thời gian gắn kết các thành viên trong gia đình với nhau.

Bên cạnh đó, trong lúc vui chơi thì con trẻ sẽ có nhiều cơ hội để bộc lộ được rõ hơn tính cách của mình cũng như khả năng tiềm ẩn của bản thân. Chính vì thế, thông qua việc vui chơi cùng con mỗi ngày, cha mẹ sẽ dễ dàng phát hiện ra được năng khiếu, sở thích của con để từ đó có thể sớm định hướng và tạo dựng tương lai cho con tốt hơn.

Đứa con có sống hạnh phúc và thành công trong tương lai hay không phụ thuộc rất nhiều vào sự quan tâm của cha mẹ vào dành cho trẻ trong giai đoạn đầu đời.

Chơi cùng con đúng cách

Mặc dù hiểu được tầm quan trọng của việc chơi cùng con nhưng nhiều cha mẹ lại không biết phương pháp chơi cùng con đúng cách, làm phí phạm đi rất nhiều thời gian quý giá ở bên con. Để chơi cùng con đúng cách, cha mẹ phải căn cứ vào từng giai đoạn phát triển của đứa trẻ để con nhận được sự phát triển tối ưu nhất. Theo đó:

Giai đoạn mang thai: Cha mẹ có thể chơi đùa với trẻ ngay khi trẻ vẫn còn trong bào thai. Có rất nhiều cách chơi với trẻ trong bào thai ví dụ như massage cho trẻ, vỗ nhẹ vào bụng để trẻ cảm nhận được và phản ứng trở lại bằng cách đạp hoặc di chuyển trong bụng mẹ, hoặc cha mẹ có thể tác động vào thị giác trẻ bằng cách soi đen pin, tác động vào thính giác của trẻ bằng cách hát ru, mở nhạc, đọc truyện cho trẻ...

Từ 0 – 6 tháng tuổi: Trẻ đang phát triển mạnh về thị giác và thính giác nên cha mẹ cần chú trọng những trò chơi tác động vào hai giác quan này. Ví dụ như treo nhiều đồ chơi đầy màu sắc hoặc có phát âm thanh nhẹ nhàng trong phòng trẻ, trên nôi của trẻ... hoặc tác động xúc giác bằng cách massage cho trẻ lúc cho trẻ bú, hoặc lúc tắm cho trẻ để trẻ có cơ hội phát triển toàn diện. Việc massage không chỉ giúp trẻ khỏe mạnh mà còn tác động đến xúc giác bởi trên da của trẻ có hàng nghìn đầu mút dây thần kinh đi trực tiếp lên não bộ và giúp phát triển trí tuệ lẫn cảm xúc tốt hơn.

Từ 6 tháng đến 1 tuổi: Trẻ phát triển mạnh về ngôn ngữ, cha mẹ nên chú trọng về ngôn ngữ, dạy nói trong mọi hoạt động chơi với trẻ.

Từ 1 đến 3 tuổi: Trẻ sẽ bắt đầu phát triển mạnh về nhận thức, đồng thời ghi nhớ mọi việc xung quanh và trở thành tiềm thức, trí tuệ của trẻ trong tương lai. Do đó, trẻ cần được đưa ra khỏi môi trường gia đình chẳng hạn như: đưa trẻ đi chơi, cho trẻ đi tham quan nhiều nơi cũng là cách thức chơi cùng trẻ hiệu quả.

Từ 3 – 6 tuổi: Là giai đoạn trẻ phát triển về mặt giao tiếp và tương tác xã hội. Lúc này, trẻ được khuyến khích đưa đi học mầm non - nơi con sẽ được giao tiếp với nhiều người, với bạn bè, tham gia nhiều hoạt động đội nhóm, giúp phát triển kỹ năng giao tiếp nhanh và hiệu quả hơn.