Chứng rối loạn tâm thần cản trở trẻ em phát triển toàn diện

Covid-19 làm gia tăng chứng rối loạn tâm thần ở trẻ em?

Covid-19 suốt 2 năm qua khiến trẻ em trên khắp thế giới không thể đến trường hoặc đến trường gián đoạn, trẻ buộc phải ở nhà và bị tước mất niềm vui thường nhật là được nô đùa cùng bạn bè. Hàng triệu gia đình bị đẩy vào cảnh nghèo đói, không thể kiếm sống. Lao động trẻ em, xâm hại và bạo lực giới đang trên đà gia tăng.

Mặt khác, Covid-19 cũng khiến cho trẻ em cảm thấy vô cùng căng thẳng và bất an. Trẻ cảm thấy sợ hãi khi đọc tin tức hàng ngày về các ca nhiễm mới và số người tử vong. Trẻ càng sợ hãi hơn khi chính người thân hoặc bạn bè của mình đã ra đi mãi mãi vì Covid-19.

Tình trạng căng thẳng kéo dài sẽ khiến trẻ rối loạn tâm thần. Trẻ em ít nhận được sự động viên về mặt tinh thần từ cha mẹ, người thân hay thầy cô, vì dường như ai cũng bận rộn và cũng đều đang chật vật đối phó với dịch bệnh.

Nhiều trẻ em phải sống trong nỗi buồn, sự tổn thương và lo âu. Các em băn khoăn thế giới này sẽ đi về đâu và vị trí của các em trong đó là gì.

Đây là khoảng thời gian đầy thử thách đối với trẻ em và thanh thiếu niên trên toàn cầu.

Song, ngay cả khi chưa có đại dịch, đã có quá nhiều trẻ em bị ảnh hưởng bởi căng thẳng tâm lý xã hội và tình trạng sức khỏe tâm thần kém. Hằng năm, hàng triệu trẻ bị buộc phải rời khỏi nhà, bị tổn thương bởi xung đột, nghịch cảnh nghiêm trọng cũng như không được tiếp cận việc học tập, sự bảo vệ và hỗ trợ.

UNICEF khẳng định, đại dịch Covid-19 mới chỉ thể hiện bề nổi của một tảng băng chìm khi nói đến kết quả sức khỏe tâm thần kém.

Nếu chúng ta không hành động, hậu quả khủng khiếp mà nó để lại đối với trẻ em và xã hội sẽ còn kéo dài sau khi đại dịch kết thúc.

Phớt lờ sức khỏe tâm thần của trẻ em, tức là chúng ta đang làm suy yếu năng lực học tập, làm việc, xây dựng những mối quan hệ có ý nghĩa và đóng góp cho thế giới của các em. Phớt lờ sức khỏe tâm thần của các bậc cha mẹ và người chăm sóc, tức là chúng ta sẽ không thể hỗ trợ họ nuôi dưỡng và chăm sóc con cái trong khả năng tốt nhất. Và phớt lờ những vấn đề sức khỏe tâm thần trong xã hội, tức là chúng ta đang ngừng đối thoại, củng cố sự kỳ thị và ngăn cản trẻ em cũng như những người chăm sóc tìm kiếm sự giúp đỡ cần thiết.

Trẻ rối loạn tâm thần do đâu?

Một số trẻ bị rối loạn tâm thần do bị kỳ thị, phân biệt đối xử tại trường học. Sự kỳ thị, phân biệt đối xử của bạn bè, cộng đồng khiến cho trẻ mất đi ý chí, niềm tin và năng lực sống, không còn hoài bão, ước mơ.

Bị xâm hại, quấy rối tình dục cũng là một trong những lý do đẩy trẻ đến bên bờ vực tâm thần. Cả trẻ em nữ lẫn trẻ em nam đều có nguy cơ bị xâm hại và quấy rối tại trường học, nhưng hầu hết các em sợ hãi không dám kể với ai, thậm chí ngay cả với cha mẹ mình. Nhưng cả khi trẻ kể cho người khác nghe thì rất ít người tin vào điều trẻ nói, họ thậm chí giễu cợt trẻ, trong khi đó, trẻ có thể bị giáo viên trù dập, gây khó dễ cho việc học tập trên lớp.

Cũng ở trường học, trẻ có thể bị bạo hành, bắt nạt. Trẻ em dù bị bạo lực về tinh thần hay thể chất thì đều ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý. Trẻ sẽ sợ hãi, chán nản không còn muốn đến trường để học nữa. Có trường hợp, để tránh bị bạo lực, trẻ phải xin chuyển trường, thậm chí bỏ học giữa chừng.

Lo lắng vì nghèo đói tưởng như chỉ là nỗi lo của người lớn, nhưng không, trẻ em, thanh thiếu niên ngày nay bị nghèo đói tác động nhiều đến suy nghĩ và lối sống.

Trẻ cảm thấy xấu hổ khi đến trường với bộ quần áo cũ kỹ hoặc đã lỗi mốt. Chúng có thể bị bạn bè chế giễu hoặc tự cảm thấy mình thấp kém hơn so với các bạn đồng trang lứa. Thậm chí, nghèo đói còn can thiệp vào các mối quan hệ của trẻ với bạn bè, trẻ nghèo hiếm khi kết thân với bạn nhà giàu vì mặc cảm, tự ti.

Và còn rất nhiều lý do khác nữa khiến cho trẻ bị rối loạn tâm thần. Song sự cô lập/tự cô lập về cảm xúc khiến cho nhiều trẻ em, thanh thiếu niên lựa chọn không chia sẻ điều này với ai.

Lo âu và trầm cảm chiếm khoảng 40% các rối loạn tâm thần được chẩn đoán, bên cạnh giảm chú ý/rối loạn tăng động, rối loạn cư xử, thiểu năng trí tuệ, rối loạn lưỡng cực, rối loạn ăn uống, tự kỷ, tâm thần phân liệt và một nhóm các rối loạn nhân cách.