Dạy trẻ trong thời đại số

Giáo dục trẻ - Cần rạch ròi giữa kỷ luật và trách phạt

Nhiều bậc cha mẹ thừa nhận rằng dựa trên kinh nghiệm từ thuở nhỏ của chính bản thân và người thân xung quanh để nuôi dạy con. Ít ai trang bị kiến thức đầy đủ để có những phương pháp đúng và phù hợp với việc chăm sóc, nuôi dạy con cái. Giáo dục trẻ như thế nào để hiệu quả luôn là câu hỏi mà nhiều phụ huynh cùng quan tâm.

Chuyên gia tâm lý Đặng Phương cho biết: Khi trẻ mắc lỗi, những hành vi trừng phạt, la mắng của cha mẹ sẽ làm trẻ bị tổn thương về mặt tinh thần, hiểu sai rằng hành động của mình đã bị trả giá bằng việc bị cha mẹ la mắng, đánh đòn. Một số trẻ có thể dừng lại hành động sai của mình vì sợ ngay lúc đó nhưng sau đó các em sẽ vẫn tiếp tục lặp lại hành động của mình, thậm chí nghĩ ra những phương cách để che dấu, lẩn trốn, trơ lì chấp nhận trừng phạt…

Việc cha mẹ trừng phạt con trẻ như cách để chúng hiểu mình phải trả giá cho hành động sai thường sẽ không cải thiện được nhận thức cho trẻ. Điều cha mẹ cần làm chính là giúp trẻ hiểu rằng trẻ là những đứa trẻ ngoan, chỉ là có hành động sai thì ba mẹ kỷ luật để giúp trẻ có thể khắc phục hậu quả, sửa đổi sai lầm.

Việc phạm phải sai lầm cũng là một phần trong quá trình trưởng thành của các con. Biện pháp nuôi dạy trẻ mang tính giáo dục giúp nâng đỡ con phát triển tốt hơn. Tuy nhiên, điều này cần một quá trình xây dựng và cha mẹ phải thật sự kiên nhẫn theo nhiều hình thức: nói chuyện, giải thích, tìm hiểu suy nghĩ của con và hướng dẫn cho con tư duy và hành động nào nên và không nên… Kỷ luật không có nghĩa là trừng phạt.

Bảo vệ trẻ em khỏi tác động của công nghệ số

Bên cạnh đó, nuôi dạy con trẻ trong thời đại công nghệ số cũng đặt ra nhiều suy nghĩ và cách tiếp cận sao cho đúng đắn và mang lại hiệu quả tích cực nhất cũng làm đau đầu nhiều phụ huynh. Thực tế thì việc để trẻ em ở nhiều lứa tuổi tiếp cận với các trang thiết bị công nghệ phục vụ cho việc học không còn xa lạ trong bối cảnh hiện nay. Nhưng làm thế nào để trang bị kỹ năng cần thiết cho trẻ trong thời đại số luôn là bài toán khó với nhiều gia đình. Việc tiếp xúc với công nghệ tiên tiến vừa giúp cho trẻ có nhiều điều kiện học hỏi cái mới, nhưng cũng kéo theo không ít hệ luỵ bởi sự lạm dụng, không kiểm soát gây ảnh huởng đến sức khoẻ thể chất và tinh thần cho các em.

Với sự bận rộn công việc ngoài xã hội, không ít phụ huynh đã chủ quan, lơ là trong việc kiểm soát con em mình, khiến cho các em bị nghiện máy tính, điện thoại, truy cập vào các nền tảng có nội dung không lành mạnh  và khó tập trung học tập. Nhiều phụ huynh vô cùng lo lắng khi con trẻ dành nhiều thời gian trên không gian mạng dẫn đến việc tư duy thiếu thực tế, lệch lạc, tiêu cực, thậm chí kỹ năng giao tiếp bị hạn chế.

Chuyên gia giáo dục TS Nguyễn Thị Thu Huyền cũng cho rằng việc trẻ tiếp xúc với các thiết bị công nghệ xung quanh là điều không thể cấm đoán. Thay vào đó cha mẹ nên trang bị cho mình kỹ năng để kiểm soát được việc truy cập thông tin của các em thông qua nhiều cách. Cha mẹ cần hướng dẫn cho con lựa chọn những thông tin, loại hình giải trí phù hợp, chơi mà học trên mạng hoặc phối hợp với thầy cô, nhà trường để định hướng cho con em mình. Nếu cha mẹ thạo công nghệ thì có thể trực tiếp giúp con cài đặt, nếu không có thể nhờ thầy cô giáo hỗ trợ.

Ông Lê Đình Nhân – chuyên gia về công nghệ mạng đã đưa ra nhiều cách thức giúp cha mẹ có thể kiểm soát dễ dàng việc con cái online như thế nào cho hiệu quả. Theo ông Nhân thì: Đầu tiên phụ huynh phải biết tạo tài khoản riêng cho trẻ, không nên để trẻ sử dụng chung tài khoản với phụ huynh trên máy tính hoặc trên những trình duyệt web mà trẻ đang sử dụng, nên để vào đó 1 tài khoản gmail chẳng hạn, để khi trẻ gõ vào máy sẽ lưu lại hết lịch sử các cuộc tìm kiếm, sử dụng đã qua để kiểm soát. Từ những thông tin lưu lại, phụ huynh kiểm tra và phân loại. Nếu là thông tin tốt mà trẻ yêu thích thì phụ huynh sẽ nghiên cứu, giúp trẻ phát triển các tố chất sẳn có theo hướng tích cực đó. Còn thông tin xấu thì phụ huynh tìm hiểu nguồn xuất xứ từ đâu và tìm cách chặn lại. Cha mẹ cũng cần nói thằng với con về những chương trình tốt - xấu đó để con hiểu và đi dần vào quỹ đạo.

Chuyên gia cũng khuyên rằng trẻ chỉ nên được xem giải trí từ 30 phút, ngồi 30-40 phút thì đứng dậy vận động và không ngồi xem quá 2 giờ trong một lần vào mạng.