Địa chính trị của loài muỗi – Khái lược về toàn cầu hóa: một liên tưởng đặc biệt

 

 

Trong buổi tọa đàm khán giả đã được lắng nghe những chia sẻ của hai diễn giả là dịch giả Trần Thị Phương Thảo và phân tích của thầy Dương Văn Quảng (Học viện Ngoại giao) về cuốn sách. 
 

Ngay từ nhan đề, cuốn sách với đặc biệt này đã gợi cho độc giả sự tò mò, trước hết là về thể loai sách. Liệu đây là một cuốn sách sinh học về giống nòi muỗi hay một tác phẩm bàn về chính trị? Câu trả lời ở đây là một tác phẩm văn học. 
 

“Địa chính trị của loài muỗi – Khái lược về toàn cầu hóa” với ngòi bút vô cùng độc đáo mà theo nhận định của dịch giả Phương Thảo là có lối viết “duyên dáng và dí dỏm”. Sự mềm mại và uyển chuyển của văn chương đã giúp tác giả chuyển tải tri thức về muỗi, vi khuẩn, virus, côn trùng cho đến hiện thực lớn lao về toàn cầu hóa thật sinh động, nhẹ nhàng song không kém phần thuyết phục.
 

Nếu có bạn đọc nào còn cảm thấy băn khoăn về tính khoa học của tác phẩm thì cũng được thầy Dương Văn Quảng giải đáp ngay tại buổi tọa đàm. Dù mang tính văn học, nhưng cuốn sách “Địa chính trị của loài muỗi – Khái lược về toàn cầu hóa” là sản phẩm của một quá trình làm việc nghiêm túc có phương pháp nghiên cứu liên ngành kết hợp điền dã thực nghiệm: hành trình từ Panama, Guyane, Campuchia, Sénégal đến Uganda.

 

Cuốn sách đã chỉ ra rõ quá trình sinh trưởng và thích nghi của loài muỗi là một tất yếu mà con người không thể tùy ý định đoạt. Điều này có sự tương đồng với tính hai mặt của xu thế mà không quốc gia nào có thể tránh khỏi: toàn cầu hóa. 
 

Giống như loài muỗi tồn tại ở cả vai trò tích cực lẫn tiêu cực trong hệ sinh thái tự nhiên, xã hội con người cũng phải đương đầu với tính hai mặt của toàn cầu hóa. Một mặt, đó là kỉ nguyên kết nối vạn vật, mặt khác đó cũng là con đường lây lan bệnh tật siêu tốc. Với trách nhiệm là làm chủ số phận của chính mình, loài người không thể trốn chạy toàn cầu hóa mà cần phải tìm cách phát huy mặt tích cực của quá trình ấy và kiểm soát những tác động tiêu cực do nó mang lại.

 

“Địa chính trị của loài muỗi – Khái lược về toàn cầu hóa” là ghi chép của tác giả Erik Orsenna về hành trình đầy hiểm nguy đến xứ sở muỗi, để đi tìm câu trả lời về “những kẻ giết người hàng loạt”, sinh sản điên cuồng, có mặt ở mọi nơi, thích nghi với mọi thứ, một giống loài dường như không thể kiểm soát được. 
 

Từ 250 triệu năm trước, muỗi đã có mặt trên Trái đất, vậy nhưng vòng đời trung bình của một con muỗi chỉ là 30 ngày. Muỗi có khoảng 3.564 loài và có mặt trên khắp các châu lục. Và chúng giết người vô tội vạ: 750 000 người mỗi năm! 
 

Không chỉ là những câu chuyện xoay quanh loài muỗi, tác giả đã lồng ghép một cách tài tình câu chuyện về những đường biên giới bị xóa nhòa, về những đột biến không ngừng, về những cuộc chiến đấu để sinh tồn. Và đặc biệt hơn cả là câu chuyện tay ba giữa muỗi, ký sinh trùng và con mồi (chính là con người).
 

Tác giả Érik Orsenna sinh năm 1947, là chính trị gia, tiểu thuyết gia và thành viên viện Hàn lâm Pháp. Sau khi học về triết học, khoa học chính trị và kinh tế, ông trở thành giảng viên kiêm nhà nghiên cứu rồi tiến sĩ về tài chính quốc tế và kinh tế phát triển. 
 

Năm 1981, ông làm việc tại Bộ Hợp tác. Là cố vấn văn hóa cho Điện Élysée từ năm 1983 đến 1984, ông là trợ lý của Bộ trưởng trong các vấn đề liên quan đến châu Phi tại Bộ Ngoại giao cho tới đầu những năm 1990. Năm 2000, ông được bổ nhiệm làm cố vấn Nhà nước. Ông hiện là thành viên của Hội đồng cấp cao của Cộng đồng Pháp ngữ.

Cuốn sách tích hợp cả nền tảng kiến thức và vốn sống của tác giả. Dấu ấn cá nhân được thể hiện rất rõ trong cách tác giả nhận định vấn đề và thói quen quan sát sự vật, hiện tượng. Trong hành trình lớn có lồng ghép những câu chuyện nhỏ tưởng chừng như không liên quan trực tiếp đến chủ đề chính nhưng lại khiến cho độc giả thích thú và thỏa sức liên tưởng về sinh vật bé nhỏ: Muỗi và vấn đề thời đại: toàn cầu hóa.