Giúp trẻ tìm hiểu về văn hóa, tôn giáo, tín ngưỡng các nước phương Tây thông qua lễ hội Halloween

Lễ hội Halloween ra đời từ khi nào?

Lễ hội Halloween được tổ chức từ buổi chiều tối kéo dài cho tới 12 giờ đêm ngày cuối cùng của tháng 10 (ngày 31/10) hằng năm. Trước khi buổi lễ bắt đầu, người dân sẽ trang trí nhà cửa, hóa trang thành những nhân vật đáng sợ hoặc bất kỳ nhân vật nào họ thích, thường là ma quỷ, sau đó sẽ tới từng nhà gõ cửa để nhận kẹo và chúc tụng.

Halloween viết rút gọn từ “All Hallows' Evening” (buổi tối của Lễ Chư Thánh) có xuất xứ từ Thiên Chúa giáo. Lễ hội diễn ra vào ngày đầu tiên của tháng 11, tháng cầu cho các linh hồn đã qua đời. Nhưng cũng có tài liệu cho rằng, lễ hội Halloween ngày nay chịu ảnh hưởng nhiều từ lễ Samhain của dân tộc Celt, một dân tộc sống cách đây hơn 2.000 năm trên các vùng đất bây giờ là Anh quốc, Ireland và miền Bắc nước Pháp…

Vào ngày 1/11 hằng năm, người Celt sẽ tổ chức lễ hội Samhain để đánh dấu cho sự kết thúc của mùa hè và thời tiết chuyển sang đông, đây cũng là thời điểm để khởi đầu một năm mới.

Họ tin rằng, khi mùa hè kết thúc và mùa đông lạnh lẽo, tràn đầy bóng tối bắt đầu thì vào đêm trước của năm mới (tức ngày 31/10), ranh giới giữa sự sống và cái chết trở nên mờ nhạt, điều này khiến cho những linh hồn đã khuất có thể tìm được đường về cõi người sống.

Lễ hội Halloween du nhập đến nước Mỹ do những di dân đầu tiên. Đa số họ đến từ Anh Quốc và một số từ các vùng thuộc dân tộc Celt, đã mang qua Mỹ khá nhiều phong tục khác nhau. Nhưng vì lý do tín ngưỡng bị giới hạn, lúc đầu các tôn giáo lớn đưa ra giới luật tương đối chặt chẽ, nên việc cử hành lễ Halloween chưa được phổ cập trong dân chúng. Mãi đến những năm 1800, Halloween mới được nhiều người biết đến và hưởng ứng.

Ý nghĩa của lễ hội Halloween

Lễ hội Halloween gắn liền với truyền thuyết về anh chàng Jack của người Ireland, một chàng thiếu niên đã chết nhưng linh hồn không được phép lên Thiên đàng, vì lúc sống Jack là người tham lam, bủn xỉn, thường cất giấu tiền bạc, keo kiệt không bố thí cho ai chút gì. Anh ta cũng chẳng thể vào Địa ngục vì lúc còn sống Jack hay chơi đùa với ma quỷ nên quỷ không thể bắt anh.

Câu chuyện của Jack đã trở thành bài học kinh nghiệm cho tuổi trẻ là: Sống ở đời không nên tham lam, keo kiệt, phải có lòng bác ái, từ bi, biết giúp đỡ người khó khăn. Cũng không nên chơi đùa với ma quỷ, vì giao du với ma quỷ dễ bị cám dỗ đi vào con đường tội lỗi, tối tăm, không thể thoát ra. 

Lễ hội Halloween ngày nay phần lớn mọi người đều coi đó là một lễ hội vui nhộn, là sự pha trộn giữa những nghi lễ tôn giáo và tập tục cổ xưa của nhiều nền văn hóa khác nhau.

Halloween là một trong những lễ hội vui nhất trong năm, đặc biệt đối với trẻ nhỏ bởi những trò chơi lý thú, hấp dẫn. Trong ngày Halloween, người ta thường đốt lửa với hy vọng mặt trời sẽ ngày lại ngày chiếu sáng và lưu lại lâu hơn, giúp cho mùa màng bội thu. Lửa cũng là thứ ánh sáng giúp con người tránh xa các linh hồn quỷ dữ.

Đốt lửa cũng là một cách khuyến khích các tiên nữ ra khỏi những nấm mồ và đi dạo cùng người sống. Rất nhiều người tin rằng đó là lý do tại sao người ta thích hóa trang trong lễ Halloween, nó khiến mỗi người được sống bằng một con người khác, không còn là bản thân họ nữa. Những bộ trang phục và mặt nạ sẽ làm cho các linh hồn quỷ dữ nhầm lẫn, hoặc góp phần xua đuổi chúng.

Những hoạt động thú vị trong lễ hội Halloween

Các hoạt động phổ biến trong lễ hội Halloween là “trick or treat” (trẻ con hóa trang đến gõ cửa nhà hàng xóm để xin bánh kẹo), dự tiệc hóa trang, đốt lửa, khắc bí ngô thành “Jack-o'-lantern”, đớp táo, các trò đùa cợt, xem phim hoặc kể chuyện kinh dị. Ở nhiều nơi trên thế giới, những cử hành theo đạo Thiên Chúa trong ngày lễ Halloween như tham dự lễ nhà thờ và thắp nến trên các ngôi mộ vẫn còn phổ biến; tuy nhiên, ở các nơi khác, Halloween là một ngày hội mang tính thế tục và thương mại nhiều hơn.

Khắc bí ngô: Trong lễ Halloween, trẻ em thường đục khoét quả bí ngô, củ khoai tây hoặc bí đao; sau đó khắc hình thù những khuôn mặt lên đó, đặt nến vào bên trong để thắp sáng. Những chiếc lồng đèn này được gọi là “Jack-o'-lantern”, xuất phát từ truyền thuyết về anh chàng tên Jack vì tính keo kiệt và những cú lừa với quỷ nên khi chết, anh ta không được lên thiên đường cũng như xuống địa ngục, phải làm linh hồn lang thang với chiếc đèn bí ngô.

Lễ hội hóa trang: Đây là hoạt động không thể thiếu trong các lễ hội Halloween. Người lớn và trẻ em sẽ hóa trang thành phù thủy, ma quỷ, các nhân vật hoạt hình nổi tiếng hoặc những sinh vật siêu nhiên khác…

Gõ cửa xin kẹo: Trẻ em sẽ hóa trang với áo quần và mặt nạ hình ma quỷ, cầm lồng đèn đi từ nhà này sang nhà khác trong xóm, gõ cửa và nói “trick or treat.” Câu này có nghĩa là: “Nếu muốn chúng tôi không chơi xấu thì hãy đãi chúng tôi cái gì đi.” Thông thường, những người láng giềng thường tiếp đón chúng bằng kẹo và trái cây.

Đớp táo: Có rất nhiều hình thức chơi liên quan đến táo trong đêm Halloween, phổ biến nhất là hình thức thi nhau lấy được thật nhiều quả táo trong thau nước, hoặc thi gọt vỏ táo, vỏ táo càng dài thì càng sống lâu… Phong tục lấy táo vào đêm Halloween không phải là trò chơi mà thực ra là một nghi lễ lấy may. Người nào càng lấy được nhiều táo thì càng gặp nhiều may mắn trong năm tới. Hội