Hàng triệu trẻ em có nguy cơ bị buôn bán trong các cô nhi viện

Theo một báo cáo được công bố hôm thứ Hai (13/12), các hành động cần được thực hiện ngay lập tức để ngăn chặn nạn buôn bán và bóc lột trẻ em trong các trại trẻ mồ côi. Tổ chức từ thiện trẻ em quốc tế Lumos cho biết ước tính có khoảng 5,4 triệu trẻ em sống trong các cơ sở từ thiện trên toàn thế giới không được đáp ứng nhu cầu và bị phớt lờ quyền lợi cũng như phải chịu nhiều hình thức bóc lột và xâm hại.

Đây là báo cáo đầu tiên về các mô hình buôn bán người liên quan đến các cô nhi viện trên toàn thế giới, với bằng chứng từ 84 tổ chức ở 45 quốc gia trên thế giới. Báo cáo nêu bật các trường hợp về bóc lột tình dục cũng như vấn đề trẻ em buộc phải làm việc và hoạt động cho các nhà tài trợ nước ngoài để đảm bảo có thêm nguồn tài chính. Trong một số trường hợp, trẻ em bị suy dinh dưỡng và bị giam giữ trong không gian chật chội, không vệ sinh để thu hút tiền từ các nhà tài trợ và tình nguyện viên. Ngoài ra, còn có trường hợp tổ chức từ thiện giao trẻ em cho người lạm dụng trong vài giờ hoặc vài ngày trước khi gửi về cơ sở.

Lumos cho biết nhiều trẻ em dễ bị tổn thương vào các cơ sở từ thiện với giấy tờ tùy thân giả mạo, bao gồm giấy chứng tử cha mẹ hoặc giấy tờ chứng nhận việc bị bỏ rơi giả và được "huấn luyện để đóng giả làm trẻ mồ côi trước các tình nguyện viên và những người đến thăm". Sau đó, những trẻ em này bị bán đến các cơ sở tương tự, phải đối mặt với các hình thức bóc lột khác, bao gồm cả mại dâm và ép ăn xin.

Trẻ em bị buôn bán ở Ghana phải chịu một số hình thức lạm dụng tồi tệ nhất, chúng thường bị bán để làm việc trong các trang trại ca cao và mỏ vàng. Ở Campuchia, một số trại trẻ mồ côi mua những trẻ em dễ bị tổn thương từ các gia đình khó khăn và bán chúng cho những người quyên góp để kiếm lời.

Báo cáo cho thấy nạn buôn người phổ biến hơn ở các nước có ngành du lịch là trọng điểm. Ở Uganda, số lượng trẻ em trong các trại mồ côi đã tăng từ khoảng 1.000 trẻ vào cuối những năm 1990 lên 55.000 trẻ hiện nay, trong khi ở Campuchia, số lượng các cơ sở chăm sóc nội trú đã tăng 75% trong thập kỷ qua mặc dù số lượng trẻ em mồ côi ở cả hai quốc gia giảm mạnh. Hầu hết các cơ sở từ thiện hay trại trẻ mồ côi được xây dựng tại các điểm nóng về du lịch.

Vào năm 2017, hơn 100 trẻ em đã cố gắng chạy trốn khỏi một cô nhi viện ở Guatemala sau khi bị ngược đãi, nhưng bị các nhân viên thực thi pháp luật đưa trở lại và giam giữ. 56 bé gái bị nhốt trong một căn phòng chật chội đã đốt đệm ngủ để thu hút sự chú ý của các sĩ quan bên ngoài. Tuy nhiên, họ không kịp phản ứng với tình huống, dẫn đến 41 trẻ em gái tử vong.

Vào năm 2019, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã nhận thấy mối liên hệ giữa các tổ chức trẻ em và nạn buôn người nhưng có rất ít trường hợp được giải quyết hiệu quả. Lina Gyllensten đến từ Lumos cho biết: "Báo cáo của Lumos cho thấy các cơ sở từ thiện có liên hệ đáng kể đến nhiều trường hợp bóc lột và lạm dụng trẻ em trên khắp thế giới. Trẻ em dễ bị tổn thương đang bị mắc kẹt trong một mạng lưới buôn người phức tạp liên quan đến các tổ chức này và liên tục phải tiếp xúc với nhiều hình thức gây hại. Đã đến lúc phải phá vỡ những chu trình bốc lột này".

Parosha Chandran, luật sư tại dịch vụ pháp lý One Pump Court, nói: "Tôi cho rằng nhiều người sẽ bị sốc trước báo cáo này, những người là tình nguyện viên thiện chí ở các trại trẻ mồ côi, hoặc nhà tài trợ đã hỗ trợ cho những trẻ em bị bỏ rơi sau một thảm họa nhân đạo. Khi đọc xong những điều này có thể là lần đầu tiên họ nhận ra mình đã vô tình góp phần vào việc tạo nên một môi trường bất lợi mà trong đó trẻ em, hầu hết có ít nhất một cha mẹ còn sống, hoạt động như hàng hóa trong ngành công nghiệp của các trại trẻ mồ côi để thu lợi nhuận".

Báo cáo của Lumos đưa ra các khuyến nghị giúp phá vỡ các chu trình bóc lột, bao gồm việc tái đầu tư tài trợ từ các tổ chức vào các dịch vụ gia đình và cộng đồng, quá trình thu thập dữ liệu tốt hơn và tạo ra một mô hình luật mới, phác thảo các bước mà chính phủ các quốc gia cần thực hiện để giải quyết vấn đề này. Ngoài ra, Lumos cũng đang thúc giục chính phủ quốc gia tăng cường hỗ trợ chuyên biệt cho trẻ em, đảm bảo trẻ em nhận được hỗ trợ và thông tin để hiểu về các quyền của mình.