Hậu Covid-19, chăm sóc sức khỏe trẻ thế nào?

Hậu Covid và những biến chứng khôn lường

Do chưa được tiêm vaccine phòng Covid-19, giữa tháng 3/2022, Minh Thư, 9 tuổi, bị lây Covid-19 từ bố mẹ. Bé sốt cao 39,5 độ trong 2 ngày kèm tiêu chảy, đau họng, nhưng chỉ 5 ngày sau, Minh Thư trở lại bình thường. Ai cũng mừng vì con đã dễ dàng vượt qua Covid-19, thậm chí, em khỏi nhanh hơn cả những người đã tiêm đủ 3 mũi vaccine. Tuy nhiên sau đó, bé than mỏi mệt, chán ăn, táo bón, khi ngủ hay đổ mồ hôi trộm, đặc biệt rất hay nằm mơ. Mẹ bé ngày nào cũng phải thức để canh lau mồ hôi, thay quần áo cho con vì sợ bé bị nhiễm lạnh. Hậu Covid-19 độ 2 tuần, bé sụt gần 2kg, cơ thể lúc nào cũng trong trạng thái mệt mỏi, không muốn làm gì.

Theo các chuyên gia y tế, hội chứng hậu Covid-19 xảy ra ở những người có tiền sử mắc bệnh (thường trong vòng 3 tháng), với các triệu chứng và kéo dài ít nhất 2 tháng mà không thể giải thích bằng chẩn đoán thay thế.

Một số ảnh hưởng có thể xảy ra sau khi nhiễm Covid-19 trong khoảng 4 tuần hoặc nhiều hơn ở trẻ em và thanh thiếu niên bao gồm: Các vấn đề về hô hấp như: tức ngực, ho và khó thở; Các vấn đề về tim mạch như: viêm cơ tim (đau ngực, khó thở, nhịp tim không đều, mệt mỏi); Ảnh hưởng đến hệ thần kinh; Thay đổi vị giác, khứu giác…

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, sau khi khỏi Covid-19, hầu hết trẻ sẽ trở lại bình thường từ 3-6 tháng và không có di chứng gì bởi khả năng tự chữa lành của trẻ rất cao.

Thực tế cho thấy, hầu hết trẻ bị nhiễm Covid-19 đều nhẹ và phục hồi nhanh hơn người lớn. Tuy nhiên, theo những quan sát gần đây, một số ít trẻ vẫn bị tình trạng hậu Covid-19 từ nhẹ đến nặng, nhất là Hội chứng viêm đa hệ thống (MIS-C), tổn thương đến tim, phổi, thận, mạch máu… Ða số trẻ phải nhập viện điều trị hậu Covid-19 đều chưa được tiêm phòng vaccine, đáng chú ý có những bệnh nhi diễn biến nặng phải thở máy, lọc máu.

Các chuyên gia y tế cho rằng, việc nghiên cứu, theo dõi di chứng hậu Covid-19 diễn ra trong thời gian chưa dài, nên không thể chắc chắn rằng di chứng nào là vĩnh viễn hay ngắn hạn; chúng sẽ hết do tự nhiên hay điều trị. Do đó, sau khi khỏi Covid-19, nếu trẻ mệt mỏi, đau đầu, sốt cao liên tục, ho kéo dài, khó thở, đau tức ngực, nổi ban đỏ hoặc xung huyết giác mạc, phù nề niêm mạc miệng/ bàn tay/ bàn chân, khó ngủ, ngủ lơ mơ, li bì, co giật… cha mẹ nên đưa con đến khám tại các cơ sở y tế để được chữa trị kịp thời.

Tính từ khi dịch Covid-19 bùng phát đến nay, tỷ lệ mắc Covid-19 của trẻ dưới 18 tuổi ở nước ta là 19,2%, tương đương khoảng hơn 490.000 trẻ. Đáng chú ý, trong gần nửa triệu trẻ mắc Covid-19 có 4,8% trẻ từ 13-17 tuổi; 8% trẻ 6-12 tuổi; 2,8% trẻ từ 3-5 tuổi và 3,6% trẻ từ 0-2 tuổi.

Chăm sóc trẻ sau nhiễm Covid-19

Trong 4 đến 12 tuần đầu tiên sau khi bị nhiễm Covid-19, cha mẹ nên tập trung bồi bổ sức khỏe cho trẻ, cung cấp chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, hướng trẻ tới lối sống lành mạnh, khoa học để giúp cải thiện các triệu chứng ở trẻ.

Tập thở

Hướng dẫn trẻ hít vào, thở ra chậm, hít sâu dần dần và thở ra nhẹ nhàng, tăng dần nhịp độ lên mỗi ngày. Những bài tập thở sẽ giúp phục hồi chức năng phổi.

Tập thể dục

Hàng ngày, trẻ nên vận động nhẹ nhàng như đi bộ, tập thể dục tại chỗ, đạp xe đạp chậm và tiếp tục chơi các môn thể thao trẻ đang tập luyện trước đó nhưng giảm nhẹ cường độ. Mỗi ngày, trẻ nên vận động ít nhất 30 phút.

Bổ sung dinh dưỡng

Cha mẹ cần đa dạng thực phẩm trong khẩu phần ăn hàng ngày của trẻ. Bữa ăn của trẻ cần đảm bảo đầy đủ 4 nhóm chất: tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất. Cho trẻ ăn các loại thực phẩm giàu protein và vitamin như: thịt bò, thịt gà, trứng, các loại hạt, tôm, cua, cá, ngao, sò..., hạn chế thực phẩm chế biến sẵn. Cung cấp nhiều rau xanh, trái cây, nhắc trẻ uống đủ nước, uống thêm nước ép trái cây, sữa, ăn sữa chua, không uống nước ngọt có ga. 

Nếu trẻ còn mệt, biếng ăn, nên chia các bữa ăn thành 5-6 bữa nhỏ trong ngày giúp trẻ dễ ăn và hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn.

Chăm sóc sức khỏe tinh thần

Cho trẻ ngủ đúng giờ, đủ giấc, ngoài học tập, cho trẻ nghe nhạc, đọc sách, xem phim để thư giãn.

Tiêm vaccine phòng Covid-19 đầy đủ

Với trẻ trên 12 tuổi, ngay khi có lịch tiêm mũi 3, cha mẹ nên cho trẻ đi tiêm. Với trẻ 5 đến dưới 12 tuổi, ngay khi vaccine về tới Việt Nam và Chính phủ triển khai chương trình tiêm phòng cho lứa tuổi này, cha mẹ hãy đưa con tới trường học hoặc các cơ sở y tế để trẻ được kiểm tra sức khỏe và tiêm sớm.

Thực hiện 5K

Cha mẹ nhắc nhở trẻ tiếp tục thực hiện 5K và các biện pháp phòng chống Covid-19 để tránh trường hợp tái nhiễm hoặc lây nhiễm cho người khác trong cộng đồng.

Đưa trẻ đi khám hậu Covid

Nếu đã thực hiện tất cả các biện pháp ngăn ngừa tình trạng hậu Covid-19 trên mà sức khỏe của bé vẫn không cải thiện, các triệu chứng hậu Covid-19 ngày càng trầm trọng, cha mẹ khẩn trương đưa trẻ tới các cơ sở y tế để được xử trí kịp thời.