Hỗ trợ các gia đình bảo vệ quyền và sự tham gia của trẻ em

Cụ thể là gần đây, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã tổ chức truyền thông, sự kiện về gia đình, trong số đó đều có những nội dung liên quan đến việc trẻ em được lên tiếng về những ý kiến trong gia đình, lắng nghe trẻ em bằng trái tim, cha mẹ đồng hành và làm bạn cùng con. Bên cạnh đó, Bộ cũng tập huấn cho các cán bộ về gia đình ở các cấp, các địa phương và đề xuất bộ quy tắc ứng xử trong gia đình tôn trọng - bình đẳng - yêu thương.

Đặc biệt, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phối hợp với Cục Trẻ em (Bộ LĐ-TB&XH) và các tổ chức xã hội để thực hiện nhiều chương trình, chính sách đảm bảo việc trẻ em được lên tiếng, bày tỏ ý kiến của mình trong gia đình. “Chúng tôi cũng đang mong muốn cùng các bên liên quan xây dựng mô hình gia đình hạnh phúc để cha mẹ có thể tham khảo đồng hành cùng con khôn lớn một cách hiệu quả”, ông Khuất Văn Quý nói.

Một trong những hoạt động nổi bật trong thời gian qua, là tọa đàm trực tuyến “Ước mơ của con – Kỳ vọng của cha mẹ” nhân Ngày Gia đình Việt Nam năm 2021, nhằm chia sẻ với những người làm cha, làm mẹ những cách thức để lắng nghe, thấu hiểu những mong muốn của trẻ em, đồng thời phát huy hết những tiềm năng mà trẻ có.

Tại tọa đàm, các đại biểu tham dự đã cùng thảo luận, chia sẻ về những cách thức để cha mẹ có thể đồng hành, truyền động lực cho con cái cũng như thúc đẩy sự tham gia và tiếng nói của trẻ em trong gia đình. Mọi người đều đồng ý rằng, bố mẹ hãy lắng nghe con cái nhiều hơn. Dưới đây là một số gợi ý giúp cha mẹ hiểu và tôn trọng con:

- Cha mẹ hãy bắt đầu đồng hành với con càng sớm càng tốt.

Cha mẹ hãy đồng hành với con từ bé, trở thành một người bạn của con, thân thiết với con, từ đó tạo cho con niềm tin. Tránh tình trạng phải “rình rập” xem con mình đang gặp vấn đề gì, mà con có thể tự chạy về tìm bố mẹ để kể ra vấn đề, trăn trở của mình, mong muốn được bố mẹ giúp đỡ và hỗ trợ. Đừng chờ đến khi con 14 – 15 tuổi, giữa cha mẹ và con đã có khoảng cách rồi mới làm bạn với con thì rất khó.

- Nên dùng phương pháp giáo dục tích cực.

Cha mẹ nên dùng phương pháp giáo dục tích cực. Điều này không phải là để con làm gì tuỳ thích mà là việc cùng nhau thảo luận các giới hạn phù hợp, các giới hạn trong gia đình, theo pháp luật, theo xã hội và cuộc sống, để cùng nhau tuân thủ nhưng không hạn chế các tiềm năng của trẻ.

Phần lớn mẫu thuẫn trong gia đình là do không có giao tiếp, hoặc giao tiếp không phù hợp khiến cho một trong hai bên bị tổn thương. Con có thể thay đổi cách truyền đạt nguyện vọng với cha mẹ một cách phù hợp. Cha mẹ cũng có thể thay đổi cách tương tác, lắng nghe con, chuyển từ áp đặt sang hỗ trợ. Cha mẹ phải hiểu con thì mới có thể hỗ trợ con. Như vậy, cha mẹ vừa là người lắng nghe, vừa là người hướng dẫn, cổ vũ con. Trong bất kỳ tình huống nào, chúng ta đều nên duy trì mối quan hệ tốt với con để đem lại ảnh hưởng tích cực cho con. Khi chúng ta thay đổi, thì kết quả sẽ thay đổi.

- Nghiêm túc trong việc tôn trọng và lắng nghe con.

Trẻ em cần học để lớn khôn, cha mẹ cũng cần học tập các phương pháp giáo dục tích cực để là động lực, tạo điều kiện cho con phát triển toàn diện, tối đa hoá các tiềm năng của mình.

Một bí kíp Hành động cho cha mẹ với chữ ACT - trong đó A là Accompany - Đồng hành cùng con; C - Commitment và Communication: Cam kết tôn trọng con và trao đổi nói chuyện với con hàng ngày; và T là Time - dành thời gian chất lượng cho con.

Mỗi gia đình hãy “họp", dành thời gian để nói chuyện và trao đổi với con ít nhất 1 giờ có chất lượng hàng ngày ngay từ khi con còn nhỏ.

Không có công thức chung cho việc nuôi dưỡng một đứa trẻ vì mỗi đứa trẻ là một cá thể khác nhau nhưng có thể có nguyên tắc chung trong việc dành thời gian cho con, tôn trọng và lắng nghe con.