Kỷ niệm đêm Giao thừa

 

Để khi tối đến, cả nhà tôi cùng được ngồi quây quần bên bếp lửa đón Giao thừa. Ngày thường thì trâu bò có thể thả rông mặc chúng ngủ ở ngoài núi, nhưng đêm Giao thừa thì dứt khoát phải lùa hết về chuồng để các cụ tổ tiên đêm đó về ăn Tết còn kiểm đếm xem các con vật đã vào chuồng hết hay chưa… Từ xưa, người dân bản tôi đã có quan niệm như vậy nên ai cũng chăm chú vào việc phải làm sao để có được đêm Giao thừa thật sự bình yên và trọn vẹn nhất.

 

Ăn bữa cơm tất niên xong, mẹ tôi sẽ dặn là tối nay các con phải ở nhà để đón Giao thừa với gia đình. Nếu có việc cần, nhất thiết phải đi đâu đó thì không được đốt đuốc. Bởi người bản tôi kiêng đốt đuốc đêm Giao thừa. Họ cho rằng đêm Giao thừa mà có ai đốt đuốc đi ngoài đường thì năm đó bản sẽ gặp hạn hán, mất mùa. Vì thế cho nên, cứ vào dịp Tết là nhà nào ở trong bản cũng phải sắm một chiếc đèn pin mới tinh, pin dùng cũng mới để soi đường đêm Giao thừa.

 

Trong khi cả nhà ngồi đón Giao thừa thì mẹ tôi sẽ bắc chảo lên rán bánh trời để dâng lên bàn thờ mời các cụ tổ tiên – bởi ai cũng cho rằng Giao thừa là thời điểm các cụ tổ tiên sẽ đến nhà cùng gia đình ăn Tết. Dưới đôi bàn tay khéo léo của mẹ tôi, chảo bánh trời sẽ được rán vàng dần… Mẹ rút bớt củi trong bếp ra, không cho lửa cháy to. Nếu lửa chỉ cần cháy to hơi quá một chút thì bánh trời sẽ bị nổ tung ra, vỡ vụn. Phải rán thế nào để bánh trời chín thơm, phồng đều mà không bị nổ. Mẹ rán bánh trời xong rồi thì đổ hết mỡ ra liễn, tiếp đó là cho mật mía vào chảo đun cho tan chảy sủi bọt lên. Bằng mắt nhìn, mẹ tôi ước lượng được độ sôi của mật rồi đổ bánh trời vào đảo đi đảo lại để bánh trời hút mật cho đều. Sau khi bánh trời đã hút gần cạn mật thì vớt ra lăn đi lăn lại trong khay bột nếp rang đã để sẵn ở gần đó. Lăn bột nếp xong thì mẹ mới bày ra đĩa đặt lên trên bàn thờ thắp hương mời các cụ tổ tiên ăn trước, sau đó cả nhà mới được ăn.

 

Cùng lúc với mẹ tôi làm bánh trời thì cô ruột của tôi dán bao những phong bánh khảo đã được xắn vuông vắn từ chiều. Các phong bánh khảo đủ các màu xanh, đỏ, tím, vàng… Cô tôi cũng bày ra đĩa rồi hai tay dâng lên bàn thờ.

 

 

Buổi tối đêm Giao thừa, bàn thờ được bày biện rất nhiều thứ, rất đẹp và toàn là những thứ ngon, được chế biến công phu…

 

Mẹ và cô ruột của tôi cùng nói với bọn trẻ chúng tôi là buổi tối Giao thừa bàn thờ phải tươm tất và cũng cần phải im lặng để nghe ngóng có những thứ tiếng gì vọng lại? Nếu nghe thấy lắm tiếng trẻ con khóc thì năm mới sẽ có nhiều ốm đau, bệnh tật. Nếu nghe tiếng chó sủa thì năm mới sẽ nhiều trộm cướp, kẻ gian. Nếu nghe tiếng sấm rền thì năm mới sẽ lũ ống, lũ quét triền miên…

 

Bọn trẻ chúng tôi ăn bánh xong là buồn ngủ, không thể thức đợi để đón Giao thừa. Giao thừa năm nào tôi cũng thường đi ngủ trước. Giao thừa đến là mẹ tôi đánh thức cả đàn con cùng dậy thắp hương, rót rượu, trà mời các cụ tổ tiên, chắp tay đứng ngay ngắn trước bàn thờ cầu xin các cụ tổ tiên ban cho sức khỏe, may mắn, hạnh phúc… Đặc biệt có một điều mẹ tôi không bao giờ quên là bảo các con phải ngồi vào bàn học bài hoặc là đọc một cuốn sách gì đó. Mẹ tôi bảo học bài lúc Giao thừa thì sẽ học giỏi cả năm, thi cử sẽ gặp may mắn… Không biết có đúng là như thế hay không, nhưng tất cả anh em nhà tôi năm nào cũng được học sinh giỏi và được lên lớp. Sau này anh em nhà tôi đều trở thành bác sĩ, kỹ sư, nhà thơ, nhà báo, giáo viên…

 

Giao thừa đối với cả quốc gia được tính là lúc 0 giờ. Nhưng đối với cái bản Hon nhỏ bé của tôi ở Bắc Kạn từ bao năm nay vẫn tính từ khi gà bắt đầu gáy. Phải tiếng gà gáy mới là tiếng báo hiệu sự sống mới đang đến, báo hiệu mùa xuân đến với mọi nhà…

 

Mỗi năm, Giao thừa đến, tôi lại nhớ những kỷ niệm của tuổi thơ tôi, Giao thừa có mẹ, có cô và mọi người trong gia đình vô cùng ấm áp.