Làng gốm vào xuân

Nghề gốm chân truyền

Lần theo một số ghi chép từ các sử liệu, khi nhà Lý dời đô từ Hoa Lư về Thăng Long, dân làng Bát Tràng đã di cư theo. Ðến gần kinh đô, thấy vùng đất bồi ven sông Hồng màu mỡ, các bô lão đã quyết định chọn vùng đất này cùng nhau tạo dựng nghề làm gốm.

Từ khi ổn định nơi ở, dựng làng, lập nghiệp, người Bát Tràng luôn trân trọng lời dạy của tiền nhân, gìn giữ thủ nghệ chân truyền để rồi một năm, một đời, nhiều đời tinh luyện, biến đất bùn thành vật quý, qua lửa lò nung sản phẩm đất hóa nên vàng...

“Ơn Thần Hoàng sáu vị chở che

Ðời dân chúng một đời trù phú”

Tiết trời chớm xuân đất trời còn lạnh giá. Sông Hồng mùa xuân nước trong êm ả nâng những con thuyền ngược xuôi đi về bến gốm. Những bình hoa, đôn, chậu... mỗi sản phẩm của làng nghề truyền thống đều ẩn chứa một tâm hồn sâu thẳm. Thế nên, mỗi khi chạm vào một sản phẩm gốm, lắng hồn lại, ta sẽ nhận ra từ hồng huyết của lửa, từ ngọc ngà của men, từ hoa văn họa tiết thẩm thấu ngàn ánh biếc tinh cầu, qua đôi tay tài hoa của nghệ nhân, các tác phẩm gốm mang hơi ấm của tình người được gửi đi muôn nẻo.

Ngũ linh trời đất

Người Bát Tràng gắn bó với nghề gốm chân truyền từ trong dòng máu và hơi thở. Bởi vậy, người Bát Tràng cũng luôn truyền dạy cháu con ý thức giữ gìn hồn Ðất, hồn Nước, hồn Làng, giữ gìn những phong tục đẹp như giữ gìn mạch sống từ lòng đất mẹ.

Nằm ven sông Hồng đỏ nặng phù sa, cách trung tâm Thủ đô hơn 10km, làng Gốm Bát Tràng là một điểm đến mà du khách nào cũng có thể cảm nhận trọn vẹn một không gian văn hóa đặc trưng của người Việt khi ghé thăm.

Vào dịp Tết cổ truyền, trong mâm cỗ dâng cúng trời đất, tổ tiên, chiếc bánh chưng Bát Tràng được gói với tâm thành cẩn trọng, nâng niu hội tụ đủ cốt cách tinh thần mà cội rễ gia tông truyền lại. Chiếc bánh gói tay phải vuông vức nuột nà, nhân đậu xanh được chọn lọc đồ chín, giã nhuyễn mịn màng, thịt ba chỉ ít nạc nhưng cũng không quá nhiều mỡ, ướp muối tiêu vừa đủ… Gạo nếp để gói bánh cũng phải là nếp cái trắng thơm. Sau khi ngâm gạo uống vừa đủ nước, vo đãi để thật ráo rồi trộn với nước cốt lá giềng giã bằng tay cô đặc, luộc đủ độ mới cho tấm bánh chưng xanh hoàn hảo. Chiếc bánh chưng Bát Tràng, khi bóc lớp lá dong thì hiển lộ khuôn gạo đầy, vuông thành, hạt nếp đã nhuyễn màu xanh biếc lưu giữ được lâu, đậm đà hương vị thảo thơm của tinh túy đất trời…

Bánh chưng - Chè kho cùng với mâm cỗ tất niên cúng gia tiên xếp bên dưới mâm ngũ quả, hương, nến, đăng, trà như hiển linh 5 điều người xưa dăn dạy cháu con phải thấm nhuần: “Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín”. Ðó chính là cái đạo làm người hòa quện với ngũ hành tương sinh nảy nụ tầm xuân ban tặng cho đời những điều tốt đẹp với cuộc sống hạnh phúc đủ đầy.

Lòng Xuân thơ thới

Nắng hạ, mưa thu, sương đông giá buốt... một năm vất vả lo toan ai chẳng mong được hưởng trọn mùa vui khi Tết đến xuân về.

Gác lại một năm bươn chải mưu sinh, chuyến xuất hành đầu năm tất cả già, trẻ, gái, trai đều hướng đến cửa Thiền, chiêm bái thánh nhân. Tịnh tâm trước đấng từ bi, rũ sạch bụi trần, một lòng tích thiện. Cúi đầu trước thánh hoàng, chỉnh đối tâm thành, cầu mong một năm hỷ sự, nảy nụ đơm hoa, quốc thái dân an, thiên hạ thanh bình…

Ðất nước đã vào xuân, làng gốm Bát Tràng đang xao xuyến cùng xuân! Vòng tay của quê hương, vòng tay của tổ tiên đang rộng mở chào đón, chở che những người đến với Bát Tràng và trở về Bát Tràng. Càn khôn đang dịch chuyển. Cội rễ ngàn cây đang dâng nhựa lên cành. Ðấy phải chăng là mời ước hẹn mùa nảy nụ, kết trái đơm hoa cho đất và người xứ Gốm?