Mỗi năm, gần một nửa số trường hợp mang thai trên thế giới là ngoài ý muốn

Phát biểu tại New York vào ngày 30/3/2022 – ngày UNFPA toàn cầu công bố Báo cáo Tình trạng Dân số Thế giới năm 2022 với chủ đề: "Nhìn rõ những mảng tối: các bằng chứng cho thấy cần phải hành động để ứng phó với cuộc khủng hoảng đang bị bỏ quên - Mang thai ngoài ý muốn", Tiến sỹ Natalia Kanem, Giám đốc Điều hành UNFPA toàn cầu đã kêu gọi các nhà hoạch định chính sách cũng như các lãnh đạo tại cộng đồng và tất cả các cá nhân trao quyền đứng lên và hành động để giảm bớt những con số đáng báo động này.

Mamusu, người Sierra Leone, từng mang thai ở tuổi 14. Rahmadina đến từ Philippines mang thai và kết hôn khi còn chưa học hết năm nhất trung học phổ thông. Mukul ở Ấn Độ sống bằng nghề tự do, đã kết hôn và có sử dụng biện pháp tránh thai. Mukul đã rất sốc khi phát hiện mình đang mang thai ở tháng thứ 5, sau chưa đầy một năm kể từ khi sinh đứa con đầu lòng. Yajaira [Ya-hai-ra] người El Salvador chỉ ngủ với bạn trai có một lần. Trước đó, Yajaira chưa từng được giáo dục về giới tính.

Báo cáo Tình trạng Dân số Thế giới 2022 cho thấy, theo các số liệu thu thập được, gần 1/4 số phụ nữ không thể từ chối tình dục và không thể đưa ra quyết định về việc chăm sóc sức khỏe của chính bản thân mình.

Mỗi năm, gần một nửa số trường hợp mang thai trên thế giới là ngoài ý muốn - tương đương với 121 triệu trường hợp. Những phụ nữ này hoàn toàn không được quyết định việc mang thai hay không, trong khi đây là lựa chọn về sinh sản tác động lớn nhất đến cuộc sống của họ.

Các Mục tiêu Phát triển Bền vững 2030 công nhận quyền tự chủ về thân thể của phụ nữ, bình đẳng giới cùng với tầm quan trọng của khả năng đưa ra những quyết định sáng suốt về quan hệ tình dục, tránh thai và chăm sóc sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Việc khoảng một nửa số trường hợp mang thai là ngoài ý muốn cho ta thấy một bức tranh đáng báo động về tình trạng xem nhẹ quyền tự do sinh sản của phụ nữ.

Thế nhưng, cuộc khủng hoảng này hầu như bị phớt lờ, một phần bởi nó quá phổ biến và đang diễn ra ở khắp mọi nơi, ngay cả tại chính trung tâm của châu Âu. Gần như ai cũng biết một người từng phải mang thai ngoài ý muốn.

Tất nhiên, chỉ vì là kết quả của việc mang thai ngoài ý muốn không có nghĩa rằng những em bé này bị chối bỏ: Rất nhiều trường hợp mang thai ngoài ý muốn được vui vẻ đón nhận. Rất nhiều em bé như vậy được hết lòng yêu thương. Song, bên cạnh những kết cục may mắn, trước hết ta vẫn phải thừa nhận thực trạng quyền lựa chọn bị chối bỏ đã dẫn đến sự gia tăng của mang thai ngoài ý muốn.

Theo Tiến sỹ Natalia Kanem, mang thai ngoài ý muốn khiến phụ nữ và trẻ em gái phải chật vật đương đầu với tình cảnh không hoàn toàn do họ lựa chọn, vào thời điểm, trong điều kiện, hay thậm chí là với người bạn đời mà họ không mong muốn. Theo ước tính, 60% phụ nữ mang thai ngoài ý muốn quyết định không sinh con và giải quyết bằng cách phá thai, thường là phá thai không an toàn – một trong những nguyên nhân chính gây tử vong mẹ.

Mang thai ngoài ý muốn sẽ dẫn đến tình trạng tử vong mẹ. Báo cáo của UNFPA cho thấy, tỷ lệ mang thai ngoài ý muốn có mối liên hệ mật thiết với bất bình đẳng giới, phát triển kinh tế - xã hội thấp và nhiều hạn chế hơn về quyền sinh sản và tình dục. Báo cáo cũng chỉ ra những hậu quả sâu sắc mà mang thai ngoài ý muốn gây ra: sức khỏe suy giảm, không được học tập, mất thu nhập và gia tăng khó khăn trong gia đình. Mang thai ngoài ý muốn tiêu tốn thêm hàng tỷ đô la chi tiêu cho hệ thống y tế và dẫn tới kết cục tồi tệ hơn cho những thế hệ tương lai.

Báo cáo của UNFPA kêu gọi sự thay đổi mang tính tập thể trong tư duy để nhìn rõ những điều chưa thấy, để công nhận giá trị chưa được hiện thực hóa của phụ nữ và trẻ em gái, và để đảm bảo bao phủ y tế toàn dân, chấm dứt bạo lực giới cũng như bảo vệ các quyền sinh sản và tình dục, đặc biệt là trong bối cảnh nhân đạo và khủng hoảng.

Để giải quyết vấn đề mang thai ngoài ý muốn, Giám đốc điều hành UNFPA toàn cầu cho biết: UNFPA chúng tôi đang kêu gọi các nhà hoạch định chính sách và lãnh đạo tại cộng đồng thay đổi các ưu tiên, mở rộng lựa chọn và nguồn lực cho phụ nữ và trẻ em gái. Nâng cao giá trị và lắng nghe tiếng nói của phụ nữ và trẻ em gái, đầu tư vào các dịch vụ tránh thai và thông tin mà họ muốn và cần, đảm bảo những dịch vụ này hỗ trợ quyền tự chủ về thân thể và không mang tính kỳ thị. Đừng chỉ cam kết bình đẳng giới mà hãy thực hiện bằng hành động.