Nâng cao hiệu quả các chương trình bảo vệ trẻ em

Năm 2021, Chính phủ phê duyệt nhiều chương trình liên quan tới công tác trẻ em

Theo bà Nguyễn Thị Nga, Phó Cục trưởng Cục Trẻ em, trong năm 2021, Chính phủ đã phê duyệt nhiều chương trình liên quan tới công tác trẻ em như: Chương trình hành động quốc gia Vì trẻ em giai đoạn 2021 – 2030 đã đề ra được 4 nhóm nhiệm vụ cụ thể cùng 24 chỉ tiêu, đặc biệt là nhóm chỉ tiêu liên quan tới giáo dục, bảo vệ và phát triển toàn diện của trẻ em; Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đã ban hành Chương trình phòng ngừa và giảm thiểu trẻ em lao động trái quy định của pháp luật giai đoạn 2021 – 2025, định hướng tới năm 2030 nhằm bảo vệ đảm bảo cho trẻ em có một tương lai tươi sáng; Chương trình phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em giai đoạn 2021 – 2030 nhằm bảo vệ, xây dựng một môi trường an toàn phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em.

Tại hội thảo, bà Nguyễn Thị Kim Hoa, Trưởng phòng Bảo vệ trẻ em (Cục Trẻ em) cũng đưa ra những thông tin về hệ thống bảo vệ trẻ em tại Việt Nam. Năm 2011, lần đầu tiên hệ thống bảo vệ trẻ em được đưa vào Chương trình quốc gia về bảo vệ trẻ em. Hệ thống bảo vệ trẻ em là hệ thống thống nhất gồm ba thành phần: Pháp luật, tổ chức, cung cấp dịch vụ. Từ hệ thống này, chúng ta có 3 cấp độ bảo vệ trẻ em:

Cấp độ 1: Dịch vụ phòng ngừa và bảo vệ trẻ em

Cấp độ 2: Hỗ trợ phát hiện sớm những trẻ em, gia đình có nguy cơ bị rơi vào hoàn cảnh đặc biệt,

Cấp độ 3: Can thiệp, hỗ trợ trẻ khi bị rơi vào hoàn cảnh đặc biệt, trẻ em bị xâm hại.

Bà Nguyễn Thị Kim Hoa cho biết: “Dịch vụ bảo vệ trẻ em nhằm tăng cường khả năng của xã hội, cộng đồng, gia đình nhằm đảm bảo cho trẻ em được sống trong môi trường an toàn, giúp trẻ em phát triển toàn diện.

Hỗ trợ là những dịch vụ giảm thiểu nguy cơ đối với nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt. Can thiệp là những hoạt động ngăn chặn ngay lập tức để giảm thiểu nguy cơ cho trẻ”.

Bà Nguyễn Thị Kim Hoa cho biết thêm, hiện nay, hệ thống tổ chức Bảo vệ trẻ em của nước ta đã được triển khai đầy đủ ở tất cả các cấp, ở Trung ương đã thành lập Ủy ban quốc gia về Trẻ em (tháng 6/2017). Tổ chức phối hợp liên ngành về trẻ em, thành lập Ban điều hành, Nhóm liên ngành bảo vệ trẻ em ở 57/63 đơn vị cấp tỉnh, 662/712 (đạt 92,9%) đơn vị cấp huyện và tại cấp xã là 9.837/11.160 (đạt 88,15%) đơn vị.

Trong giai đoạn từ 2015 - 2019, có 8.337 em đã được địa phương hỗ trợ, can thiệp, chiếm 95,72% tổng số trẻ em bị xâm hại được các địa phương phát hiện.

Thúc đẩy nhiều hoạt động, chương trình ở cấp độ phòng ngừa dành cho trẻ em

Tại Hội thảo, nhiều đại biểu cho rằng, quyền trẻ em và bảo vệ trẻ em đã được quy định tại nhiều văn bản quy phạm pháp luật từ Hiến pháp đến các văn bản pháp luật chuyên ngành như Luật Trẻ em, Luật Phòng chống bạo lực gia đình, Bộ luật Hình sự, Bộ luật Dân sự… Tuy nhiên, cho đến nay vẫn thiếu chương trình giáo dục phòng ngừa, bảo vệ trẻ em, trang bị cho trẻ em những kỹ năng tự bảo vệ mình.

Bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, Trưởng nhóm Giáo dục và Bảo vệ trẻ em (GNI) cũng chia sẻ, quá trình GNI hỗ trợ Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội thành lập 4 phòng Tham vấn học đường 3C (chuyên môn, chuyên nghiệp và chuyên trách); xây dựng chương trình giáo dục giới tính toàn diện với các nội dung bình đẳng giới, sức khoẻ sinh sản (tảo hôn, xâm hại tình dục, mang thai trẻ em) tại các tỉnh Thanh Hoá, Hà Giang, Tuyên Quang… cho thấy, mặc dù đã có quy định tuy nhiên các trường và giáo viên vẫn đang gặp nhiều khó khăn trong việc xây dựng và triển khai các chương trình giáo dục phòng ngừa, trong đó có quyền trẻ em và bảo vệ trẻ em trong nhà trường.

Ngoài ra, bà Mai cũng đánh giá rằng các chương trình hiện nay khó thu hút học sinh, đạt hiệu quả không cao do thiếu tính sáng tạo, đổi mới về mặt hình thức, cách tiếp cận học sinh. Và không nên chỉ tập trung giáo dục học sinh, mà cần đồng thời các đối tượng khác nhau như bố mẹ, thầy cô.

Từ thực tế này, đại diện GNI đề xuất, ngành giáo dục cần xây dựng các chương trình giáo dục phòng ngừa, trong đó có chương trình giáo dục quyền trẻ em và bảo vệ trẻ em có sự thống nhất về nội dung nhưng đồng thời có tính sáng tạo, đổi mới về hình thức.

Đồng quan điểm, ông Trần Anh Tuấn - Phó trưởng Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hoá cho rằng, cần tăng cường các hoạt động tập huấn, nâng cao kiến thức cho giáo viên trong nhà trường; đồng thời xây dựng các chương trình giáo dục phòng ngừa, trong đó có chương trình giáo dục quyền trẻ em, bảo vệ vệ trẻ em mang tính kế thừa và phát triển giữa các cấp học, theo từng độ tuổi.

Theo thông tin từ TS.Nguyễn Thị Bích Thủy, Vụ Giáo dục, chính trị và Công tác học sinh, sinh viên (Bộ GD&ĐT), Bộ này đã triển khai 5 nhóm giải pháp bảo vệ quyền trẻ em, bao gồm: Hoàn thiện thể chế, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính về giáo dục, đào tạo; Nâng cao năng lực lãnh đạo của cán bộ quản lý giáo dục các cấp; Tăng cường các nguồn lực đầu tư cho giáo dục và đào tạo; Tăng cường công tác khảo thí và kiểm định chất lượng giáo dục; Đẩy mạnh công tác truyền thông về giáo dục và đào tạo.

Trong thời gian tới, ngành giáo dục đang chú trọng triển khai giáo dục lý tưởng cách mạng, tư tưởng, đạo đức, chính trị, lối sống, kỹ năng sống nhằm bảo vệ trẻ em về mặt tư tưởng, tập trung vào hoạt động phòng ngừa ngay trong nhà trường.

“Năm học 2021-2022, Bộ GD&ĐT sẽ đưa ra những chính sách, văn bản liên quan đến các chương trình giáo dục tập trung và phương hướng liên quan đến bảo vệ trẻ em. Nhiệm vụ thực hiện quyền và luật trẻ em được lồng ghép vào những nhiệm vụ cụ thể mà Bộ GD&ĐT hướng tới”, bà Thủy chia sẻ.