Nên và không nên làm khi trẻ bị đuối nước

Cấp cứu đúng cách, sẽ quyết định sự sống của trẻ

Trẻ bị đuối nước có thể ngạt thở, dẫn đến tử vong nhanh. Phần lớn trẻ bị đuối nước tử vong hoặc có các biến chứng nặng như: suy hô hấp, viêm phổi, hoặc di chứng tổn thương não do thiếu oxy kéo dài là do không được cấp cứu hoặc cấp cứu không đúng cách. Những thao tác đầu tiên của cấp cứu hồi sức ban đầu sẽ góp phần quan trọng trong việc cứu sống tính mạng của trẻ.

Theo PGS.TS Tạ Anh Tuấn – Trưởng khoa Điều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương, trẻ đuối nước sau khi đưa lên bờ cần được cấp cứu tại chỗ ngay lập tức. Cần đặt trẻ nằm ngửa trên mặt phẳng trong tư thế đầu thấp. Cởi bỏ quần áo bị ướt và giữ ấm cho trẻ bằng chăn mền hoặc vải, áo quần khô để tránh trẻ bị hạ thân nhiệt. Đồng thời, đảm bảo đường thở thông thoáng bằng việc lấy sạch đờm dãi và các dị vật ở miệng và mũi. Khi thực hiện, người cứu hộ cần hết sức bình tĩnh, không làm tổn thương thêm đường hô hấp của trẻ.

Cần đánh giá tình trạng của trẻ bằng cách nhìn nghe và cảm nhận: lay gọi, quan sát lồng ngực trẻ, nếu không thấy di động hoặc nếu trẻ bất tỉnh, cần tiến hành hồi sức tim phổi ngay lập tức; thực hiện hô hấp nhân tạo bằng cách hà hơi thổi ngạt liên tục 2 lần, cùng với xoa bóp tim ngoài lồng ngực: hai bàn tay chồng lên nhau và đặt giữa ngực trẻ, ấn mạnh xuống khoảng 2 – 3 cm với nhịp điệu 2 lần/giây.

Ngay sau khi hô hấp nhân tạo cần kiểm tra mạch đập của trẻ tại một trong các vị trí như mạch quay ở cổ tay, mạch cảnh ở cổ và mạch bẹn hoặc sờ vào lồng ngực trái để cảm nhận xem tim còn đập không. Khi không bắt được mạch hoặc thấy tim ngừng đập cần tiến hành ép tim ngoài lồng ngực kèm theo hô hấp nhân tạo. Trong trường hợp trẻ còn tỉnh táo, cần đặt trẻ tư thế dẫn lưu nghiêng đầu trẻ sang bên, trẻ có thể tự thở trở lại và gọi hỗ trợ cấp cứu 115 hoặc các chuyên gia, bác sĩ.

Những điều không nên làm

Bên cạnh việc cấp cứu kịp thời thì việc cấp cứu cũng cần đúng cách. Người thân và gia đình cần lưu ý những hành động không nên làm khi trẻ bị đuối nước, nếu không có thể làm cho tình trạng của trẻ nặng hơn.

Không nên vác ngược trẻ chạy sẽ làm cho các dịch ở dạ dày trào ngược hít vào đường thở. Khi xoa bóp tim ngoài lồng ngực hãy bình tĩnh không ấn ngực quá mạnh sẽ gây chấn thương phổi.

Các cơ sở y tế tiếp nhận trẻ đuối nước ban đầu khi điều trị tuân thủ nguyên tắc ABCs, hội chẩn với các chuyên gia trong quá trình cấp cứu trẻ, chỉ chuyển viện khi bệnh nhân ổn định, liên hệ trước với bệnh viện định chuyển đến, vận chuyển bệnh nhân an toàn.

Ngoài ra, gia đình bệnh nhi cần bình tĩnh hợp tác với cơ sở y tế điều trị, khi bệnh nhi ổn định về các chỉ số sinh tồn mới được chuyển đi, nếu không sẽ làm cho tình trạng tổn thương não của trẻ nặng hơn.

Để hạn chế những tai nạn đuối nước, việc nhất là nâng cao ý thức cảnh giác của những người chịu trách nhiệm chăm sóc trẻ và cộng đồng. Nhà trường và gia đình nên có các chương trình dạy kỹ năng sống cho trẻ, nhất là dạy bơi cho trẻ. Đặc biệt là khi có con nhỏ, các phụ huynh cần chú ý, để mắt đến trẻ, nhất là khi đến nơi có các bể bơi, hồ cá… hay đi biển.