Ngăn chặn hành vi bắt cóc trẻ em để đòi nợ

Lợi dụng trẻ để gây áp lực đòi nợ

Thời gian vừa qua, bắt nguồn từ những khoản vay nợ của nhiều tổ chức, cá nhân chưa được giải quyết, các chủ nợ đã không từ một thủ đoạn nào, kể cả việc đe dọa, hành hung, bắt cóc những đứa trẻ là con của người vay nợ. Những hành vi táo tợn của các băng nhóm đòi nợ thuê đã khiến người dân vô cùng lo lắng và bức xúc.

Có trường hợp số tiền nợ chỉ 6 triệu đồng nhưng đối tượng đòi nợ đã bắt cóc bé trai 10 tuổi rồi gọi điện cho gia đình doạ giết nếu không trả nợ. Có nhóm đòi nợ còn thể hiện sự manh động, coi thường pháp luật và tính mạng của người khác khi mang 2 bình ga đến trước cổng một trường tiểu học trên địa bàn thành phố Thái Nguyên dọa đốt để đòi nợ một vị phụ huynh có con đang học tại đây.

Vụ việc xảy ra ngày 10/3 vừa qua tại TP. Biên Hòa (Đồng Nai) là một ví dụ điển hình về sự manh động của các đối tượng đòi nợ. Theo đó, do nhiều lần đòi anh Th. (36 tuổi, đang thuê nhà tại TP. Biên Hòa) trả số tiền gần 700 triệu đồng bất thành, Ngô Quý Phương (29 tuổi, trú tại TP.HCM) đã lên kế hoạch bắt cóc, khống chế bé trai (4 tuổi) là con của anh Th rồi đến nhà nạn nhân khoá cửa, lấy xăng đổ ra giữa nhà. Phương đe dọa, nếu anh Th. không trả tiền sẽ đốt nhà và chết cùng cháu bé. Khi thấy có một số người dân gần khu vực đến can ngăn, Phương lấy can xăng đổ lên người mình và cầm bật lửa ở tay đe dọa nếu ai đến gần sẽ đốt. Do tính nghiêm trọng của vụ việc, đích thân Giám đốc Công an tỉnh Đồng Nai đã trực tiếp đến hiện trường chỉ đạo lực lượng thương thuyết, khống chế đối tượng, giải cứu thành công cháu bé.

Không chỉ có các đối tượng đi đòi nợ làm liều mà còn có cả những người thân cận trong gia đình cũng lợi dụng con/cháu mình để trục lợi. Điển hình như trường hợp một phụ nữ (20 tuổi) tại TP.HCM đã dàn cảnh bắt cóc cháu ruột để đòi 200 triệu từ chị gái, hay một người bố (39 tuổi) tại Thái Bình tạo hiện trường giả vụ bắt cóc con gái để dễ dàng vay mượn tiền từ người thân cho mục đích trả nợ…

Ngoài những vụ việc trên, một số trường học trên địa bàn Hà Nội cũng ghi nhận nhiều đối tượng mạo danh người thân đến trường đòi đón học sinh (có người thân vay nợ) gây lo lắng cho các bậc phụ huynh và giáo viên.

Cần ngăn chặn sự biến tướng của các hành vi đòi nợ

Theo luật sư Nguyễn Văn Nguyên (Công ty Luật Hưng Nguyên, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội), pháp luật nghiêm cấm hành vi đòi nợ bất hợp pháp, dùng thủ đoạn ép buộc, đe dọa, khủng bố, áp bức tinh thần đến bên vay để thu hồi nợ. Những hành vi đòi nợ như vậy là biến tướng nguy hiểm, gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự ở địa phương và cần phải kịp thời ngăn chặn và xử lý nghiêm. "Các cháu hoàn toàn vô can với giao dịch vay mượn tài sản của bố mẹ nên hành vi nhắm vào các con đang ở độ tuổi trẻ em của bên cho vay nợ là rất nguy hiểm và không thể chấp nhận, cần phải lên án mạnh mẽ" - luật sư Nguyễn Văn Nguyên nêu quan điểm.

Đồng quan điểm, luật sư Vi Văn Diện, Giám đốc Công ty Luật TNHH Thiên Minh (Đoàn luật sư TP. Hà Nội) cho biết: “Muốn đòi nợ, các chủ nợ có thể thông qua các biện pháp pháp lý. Trong trường hợp này, hành vi của các đối tượng là hành vi áp chế về mặt tinh thần đối với người vay. Với tình tiết như gọi bình gas đến rồi đe dọa đốt trường có thể xem là hành vi đe dọa giết người, hủy hoại tài sản nên các cơ quan chức năng cần sớm vào cuộc làm rõ”.

Theo đánh giá của các cơ quan chức năng, những hình thức lợi dụng trẻ em để gây áp lực đòi nợ là sự biến tướng nguy hiểm của loại tội phạm mới. Nó cũng cho thấy rõ những hệ luỵ phức tạp từ việc vay nợ của các tổ chức tín dụng đen của người dân. Đây là một hoạt động trái pháp luật, gây ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự ở các địa phương.

Tuy nhiên, để xảy ra tình trạng này còn có lỗi không nhỏ của các bậc cha mẹ khi sử dụng những khoản vay từ các cá nhân, tổ chức tín dụng đen. Việc vay tiền dễ dàng, nhanh chóng với lãi suất cao có thể dẫn đến người vay nhanh chóng rơi vào tình trạng mất thanh khoản do “lãi mẹ đẻ lãi con”. Khi đó, các "con nợ" sẽ liên tục bị gọi điện dọa dẫm, ném chất bẩn vào nhà, đập phá tài sản; uy hiếp, đánh đập, bắt giữ người nhà trái pháp luật... nhằm gây áp lực buộc “con nợ” phải trả tiền.

Do dó, trước khi vay nợ, đặc biệt ở những tổ chức tín dụng đen, mỗi người cần cân nhắc thật kỹ. Bên cạnh đó, cần hiểu rõ trách nhiệm của mình khi tham gia vay mượn tiền. Điều 174 Bộ luật Hình sự đã quy định rõ, căn cứ vào tính chất, mức độ và số tiền chiếm đoạt, người thực hiện hành vi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, với mức phạt tù cao nhất là tù chung thân.