Những giai điệu mùa xuân tươi mới

Nhạc sĩ Hoàng Giai chia sẻ: “Ði qua 89 mùa xuân, tôi đã có hơn nửa thế kỷ tìm thơ để phổ nhạc. Khi vừa đọc những vần thơ của Bảo Ngọc, bao hình ảnh, bao giai điệu chợt hiện ngay trong tâm trí. Tôi tin đã gặp điều mình đang tìm kiếm!”

Cuộc gặp gỡ giữa hai thế hệ

Vào một buổi sớm mùa đông, tại một quán cà phê nhỏ dưới cổng làng Ðông Xã, phố Thuỵ Khuê (Hà Nội), nhạc sĩ Hoàng Giai có cuộc hẹn với nhà thơ Bảo Ngọc. Ở cái góc bé xinh này đã diễn ra cuộc gặp giữa hai thế hệ - Một nhạc sĩ sáng tác nhạc cho trẻ em, tuổi đời tính đã gần tròn thế kỷ với một người viết báo cho trẻ em, ở lứa tuổi bằng con, cháu của “ông nhạc sĩ”.

Tại cuộc gặp gỡ “3 trong 1”: Cuộc gặp gỡ giữa hai thế hệ; cuộc gặp gỡ của nhạc sĩ và nhà báo, cuộc gặp gỡ giữa nhạc và thơ, nhạc sĩ Hoàng Giai bộc bạch: “Bác chọn bài “Lễ biết chữ của Bống” làm bài đầu tiên để phổ nhạc là dựa trên ý của  GS.TS Hồ Ngọc Ðại khi ông nói đại ý là: Tất cả mọi người, trước khi trở thành giáo sư, tiến sĩ đều phải học qua lớp 1. Như vậy, có nghĩa lớp 1 vô cùng quan trọng trong cuộc đời của mỗi người. Hy vọng, bài hát có giai điệu tươi vui, nhí nhảnh này sẽ khích lệ các cháu nhỏ biết yêu cái chữ và hào hứng với niềm vui đến trường”.

Chia sẻ về việc phổ thơ thành ca khúc, nhạc sĩ Hoàng Giai hào hứng kể: Là một ông già hơn nửa thế kỷ đi tìm thơ để phổ nhạc, tôi cũng đã chọn các nhà thơ nổi tiếng, mỗi tác giả một chùm vài bài để phổ thành ca khúc. Nhưng đến Bảo Ngọc, đây là nữ nhà thơ có lẽ duy nhất tôi có thể chọn hàng chục bài, gồm cả thơ viết cho trẻ em và người lớn. Hy vọng, sau khi hoà âm phối khí, các bạn nhỏ sẽ có thêm nhiều bài hát mới, thú vị trong ký ức tuổi thơ tươi đẹp của mình.

Trong thơ của Bảo Ngọc vốn đã đầy nhạc điệu. Lời và hình ảnh trong thơ hiện đại, tươi trẻ như lời và cảm xúc của các cháu thiếu nhi chứ không phải thơ của người lớn viết về thiếu nhi. Ðây chính là điều tôi rất thích. Còn điều đặc biệt thích nữa là tôi - một ông già của thế hệ cũ, dành trọn tâm huyết cho các cháu nhỏ trong hoạt động phong trào lại được phổ thơ cho một tác giả cũng dành tình yêu cho thiếu nhi với tư cách là người làm báo cho trẻ thơ. Ðiều này thật quý, thật ý nghĩa.

Câu chuyện của nhạc và thơ

Tình cờ được giới thiệu hai tập thơ “Gõ cửa nhà trời” và “Lớp học Thung Mây”, nhạc sĩ Quỳnh Hợp đã chọn ngay 5 bài để phổ thành ca khúc. Nhạc sĩ chia sẻ: “Phổ thơ thành ca khúc là sự giao thoa phổ biến và hiệu quả trong nghệ thuật sáng tác ca khúc. Phổ thơ, ngoài có được cơ duyên gặp gỡ bài thơ, đồng cảm với thơ… thì còn là cái duyên của hai con người xa lạ trở nên thân thiết qua một ca khúc.

Tôi rất vui khi nhận được 2 tập thơ viết cho thiếu nhi của nữ nhà thơ Bảo Ngọc. Và tôi đặc biệt thích lối viết có tìm tòi về thi tứ và hình ảnh, cùng góc nhìn khá tinh của nhà thơ khi viết cho trẻ em. Tôi đã phổ được 3 bài thơ thành ca khúc là “Gà trống gọi xuân”, “Cô giáo về bản” và “Lời nụ hồng xinh”. Tôi đang hoàn thành 2 bài nữa là “Dung dăng dung dẻ” và “Nắng hồng”. Mỗi bài một cảm xúc, một cách tiếp nhận khác nhau, được thể hiện qua tính chất âm nhạc của từng bài. Nếu “Chú gà gọi xuân” có giai điệu khỏe khoắn, hồn nhiên thì “Lời nụ hồng xinh” lại được biểu cảm nhỏ nhẹ, dịu dàng, giai điệu trong trẻo dâng lên từ hồn thơ. Còn “Cô giáo về bản” (phổ từ nguyên tác bài thơ cùng tên của Bảo Ngọc) dường như giai điệu trôi theo âm hưởng vùng cao đầy dẫn dụ mà vô cùng “bắt tai”. Ở những ca khúc đó, thơ - nhạc như thấu cảm khăng khít. Âm nhạc cộng hưởng được với thơ mang đến cho các em những ca khúc dễ thương; lời ca gần gũi với rung cảm của các em. Tôi quý trọng những tìm tòi về ngôn từ được biểu cảm trong sáng, gần với đặc thù, nhận thức và tâm lý của trẻ em qua các bài thơ của Bảo Ngọc.

Nhà thơ Bảo Ngọc tâm sự: Với tôi, hai món quà đầu xuân mới đến từ “Miền Bắc thân thương” và “Phương Nam yêu dấu” thật quá ngọt ngào.

16 năm trước, tôi đã gặp nhạc sĩ Hoàng Giai khi viết về ông, chân dung một người thầy đã dành phần lớn cuộc đời mình đặt nền móng xây dựng và vun đắp cho bao lứa học sinh Trường Ðội Lê Duẩn. Thật hữu duyên khi tập thơ “Gõ cửa nhà trời” của tôi xuất bản, hai bác cháu tình cờ gặp lại nhau. Vậy là, từ những điều tưởng như đã "ngủ quên" trong ký ức bỗng được đánh thức như một cuộc hẹn trước với sự chắp cánh của nhạc và thơ.

Riêng với nhạc sĩ Quỳnh Hợp, đây là một nhân duyên đầy bất ngờ khi hai bài thơ “Nắng hồng” và “Xây nhà trên mây” của tôi được lựa chọn vào sách giáo khoa lớp 3 trong bộ sách “Chân trời sáng tạo”. Ngay khi được giới thiệu, nhạc sĩ Quỳnh Hợp đã chọn “Nắng hồng” để phổ nhạc cho ca khúc này.

Tôi đã đón nhận những ca khúc phổ nhạc cho thơ mình như đón nhận một nguồn hạnh phúc đặc biệt. Hạnh phúc không phải chỉ bởi những bài thơ được chắp thêm đôi cánh, mà còn bởi cảm nhận trọn vẹn tâm huyết, rung cảm trong sáng của một nhạc sĩ đã nhiều tuổi mà vẫn tràn đầy tình yêu dành cho trẻ nhỏ.

Và Bảo Ngọc còn một niềm hạnh phúc hơn nữa là khoảnh khắc đợi những ca khúc mang lời thơ của mình được nhạc sĩ Quỳnh Hợp phổ nhạc sẽ được các em nhỏ cất lên vào đúng dịp Tết đến, xuân về.

Hơn 2 năm qua, thế giới đã cùng nhau trải qua nhiều biến cố do đại dịch hoành hành. Nhưng mùa xuân bao giờ cũng là mùa khởi đầu của mọi ước mơ và hy vọng. Mong rằng, tiếng chú gà trống gọi xuân với giai điệu khỏe khoắn hòa trong tiếng hát rộn ràng của các em thơ sẽ mang đến cho trời đất, vạn vật một năm mới tốt lành.