Nữ giới chớ xem nhẹ lạc nội mạc tử cung

Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở nữ

Hiện nay, có không ít trường hợp tới các cơ sở y tế để điều trị vô sinh hiếm muộn sau khi đã phẫu thuật lạc nội mạc tử cung trước đó. Bệnh nhân N.T.T (26 tuổi, Hòa Bình), kết hôn một năm chưa có con. Qua thăm khám, siêu âm được chẩn đoán u lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng hai bên, chị T đã quyết định mổ bóc tách. Sau phẫu thuật một năm, dù không kế hoạch nhưng vợ chồng chị vẫn không thể có con tự nhiên được. Lúc này, gia đình tới thăm khám vô sinh hiếm muộn mới phát hiện chị T bị suy buồng trứng, dự trữ buồng trứng còn rất thấp, khối u tái phát, nhiều khả năng phải xin trứng nếu thực hiện hỗ trợ sinh sản.

Theo các chuyên gia y tế, có nhiều triệu chứng do lạc nội mạc tử cung gây ra. Ở một số người triệu chứng khá rõ ràng, một số khác thì rất mơ hồ. Triệu chứng sẽ khác nhau tùy vào giai đoạn nào của chu kì kinh, thí dụ giai đoạn rụng trứng hoặc giai đoạn có kinh. Một số người phát hiện triệu chứng trước khi thụ thai, hoặc gặp rắc rối về việc sinh nở. Biểu hiện của bệnh này thường thấy như: Đau vùng chậu lắt nhắt; đau khi quan hệ vợ chồng; chu kì kinh thất thường; đau giữa kì kinh, thường liên quan lúc rụng trứng; cảm thấy đuối sức, mệt mỏi, thiếu năng lượng; thai ngoài tử cung hoặc vô sinh…

Hiện có nhiều cách giải thích nguyên nhân của lạc nội mạc tử cung. Song dễ thấy bệnh này do các nguyên nhân, như trong lúc hành kinh, một số máu có thể trào ngược lại ống dẫn trứng và vào ổ bụng. Hoặc do hệ miễn dịch ở một số phụ nữ sẽ phản ứng lại và tạo ra các đáp ứng miễn dịch. Tuyến giáp có vấn đề cũng làm tăng nguy cơ bị lạc nội mạc tử cung. Các yếu tố di truyền cũng ảnh hưởng khả năng bị lạc nội mạc tử cung. Khoa học đã chứng minh mẹ bị lạc nội mạc tử cung thì con gái cũng có khả năng bị. Một khả năng khác là trong giai đoạn phát triển phôi thai, các tế bào nội mạc tử cung có thể rơi ra ngoài tử cung và đến các cơ quan xung quanh. Lạc nội mạc tử cung còn bị ảnh hưởng bởi yếu tố môi trường nhưng cơ chế chính xác thì chưa được chứng minh cụ thể...

Hướng điều trị sớm

Cũng theo các chuyên gia y tế, chỉ khoảng 1/3 phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung là gặp khó khăn trong quá trình thụ thai. Thật ra, chỉ khi nào các sẹo lớn và dính mới ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Do đó, cũng có nhiều phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung và vẫn có thai được bình thường. Một số người thì được định bệnh sau khi đã có con.

Mặc dù vậy, theo Ths.Bs Lê Thị Thu Hiền, Phó giám đốc kiêm Trưởng khoa Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội cho biết, lạc nội mạc tử cung vẫn là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến phụ nữ vô sinh. Ở một số người vẫn có thể bị vô sinh, hay hiếm muộn do căn bệnh này do những chất tiết ra gây viêm nhiễm ở vùng chậu đều có thể gây bất lợi cho “con giống” cũng như cản trở trứng vào tử cung. Ở một số người, quá trình rụng trứng có thể bị gián đoạn. Nếu số trứng ít và rụng trứng bất thường, thì khả năng thụ thai sẽ giảm theo. Lạc nội mạc tử cung sẽ làm giảm chất lượng trứng cũng như khả năng thụ tinh và khả năng phát triển…

Các nghiên cứu khác cũng cho thấy, nguy cơ sẩy thai trong ba tháng đầu của thai kỳ tăng lên 10% ở phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung. Theo các nhà nghiên cứu thì bệnh lạc nội mạc tử cung phần nhiều được chẩn đoán muộn. Âm đạo, buồng trứng, bàng quang, trực tràng và nhiều cơ quan có thể bị ảnh hưởng bởi lạc nội mạc tử cung.

Điều trị căn bệnh này, một cách thông dụng là dùng thuốc làm ngưng rụng trứng. Có thể dùng thuốc ngừa thai dạng uống hoặc các loại hormon phối hợp có chứa progesterone. Theo Ths.Bs Lê Thị Thu Hiền, phẫu thuật cũng là một lựa chọn hiệu quả. Và thường là dùng phẫu thuật nội soi để lấy các tế bào nội mạc tử cung, đồng thời giúp gỡ dính với các cơ quan xung quanh, đưa chúng về vị trí bình thường. Phẫu thuật cũng có thể gây biến chứng nhưng nhiều người vẫn chấp nhận rủi ro để được có con và giảm các cơn đau. Tóm lại, phẫu thuật vẫn là lựa chọn khi cần trị tận gốc những cơn đau và các triệu chứng, đồng thời giúp tăng khả năng thụ thai.

Các chuyên gia khuyến cáo, nữ giới nếu đau bụng dữ dội trong lúc hành kinh hoặc bị sẩy thai ba lần liên tiếp… thì điều quan trọng là bạn cần khám bác sĩ ngay, làm các xét nghiệm (siêu âm, chụp cộng hưởng từ-IRM, nội soi ổ bụng…) giúp xác định bệnh và như vậy có hướng điều trị sớm hơn.