Sự cần thiết của đầu tư khẩn cho sức khỏe tâm thần trẻ em

Những rối loạn tâm thần thường gặp ở trẻ em bao gồm rối loạn tăng động giảm chú ý, lo âu, tự kỷ, rối loạn lưỡng cực, rối loạn cư xử, trầm cảm, rối loạn ăn uống, khuyết tật trí tuệ và tâm thần phân liệt có thể gây tổn hại đáng kể đến sức khỏe, việc học tập, kết quả cuộc sống và năng lực tạo ra thu nhập sau này của trẻ em và thanh thiếu niên. 

Tác động không nhỏ đối với xã hội

Không chỉ gây tác động khôn lường đối với cuộc sống của trẻ em, rối loạn tâm thần dẫn đến khuyết tật hoặc tử vong ở thanh thiếu niên còn làm thâm hụt khoản đóng góp ước tính lên tới gần 390 tỷ đô la Mỹ mỗi năm cho các nền kinh tế, theo một phân tích mới của Trường Kinh tế London có trong báo cáo Tình hình Trẻ em Thế giới 2021 của UNICEF.

Theo ghi nhận của báo cáo này, sự kết hợp giữa các yếu tố di truyền, trải nghiệm và môi trường từ thời thơ ấu, bao gồm phương pháp nuôi dạy, việc học hành, chất lượng các mối quan hệ, mức độ tiếp xúc với bạo lực và xâm hại, phân biệt đối xử, đói nghèo, khủng hoảng nhân đạo và các tình huống y tế khẩn cấp như Covid-19 đều góp phần hình thành và tác động đến sức khỏe tâm thần trong suốt cuộc đời của trẻ em. 

Những yếu tố bảo vệ như người chăm sóc giàu tình yêu thương, môi trường nhà trường an toàn và các mối quan hệ bạn bè đồng trang lứa tích cực có thể giúp giảm thiểu nguy cơ rối loạn tâm thần ở trẻ em. Tuy nhiên, báo cáo cảnh báo rằng quá nhiều trẻ em đang bị ngăn trở bởi những rào cản lớn như sự kỳ thị và tình trạng thiếu hụt kinh phí trong việc đạt được sức khỏe tâm thần tích cực hoặc tiếp cận sự hỗ trợ cần thiết. 

Cần đầu tư khẩn cho sức khỏe tâm thần trẻ em

Trên toàn cầu, khoảng 2% ngân sách y tế của chính phủ được phân bổ cho chi tiêu cho sức khỏe tâm thần, ở một số quốc gia nghèo nhất thế giới, con số là dưới 1 đô la Mỹ cho mỗi người. Những con số này được cho là không phù hợp với việc điều trị các tình trạng sức khỏe tâm thần, đặc biệt là những người phải đối mặt với những thách thức lớn nhất về sức khỏe tâm thần và thúc đẩy sức khỏe tâm thần tích cực.

Báo cáo Tình hình trẻ em Thế giới năm 2021 cũng kêu gọi các chính phủ, đối tác trong khu vực công và tư nhân cam kết, trao đổi và hành động nhằm nâng cao sức khỏe tâm thần cho tất cả trẻ em, trẻ vị thành niên và người chăm sóc, bảo vệ những người cần giúp đỡ và chăm sóc những đối tượng dễ bị tổn thương nhất. Theo đó, những đề nghị cần thiết lúc này, là đầu tư khẩn cấp cho sức khỏe tâm thần của trẻ em và trẻ vị thành niên không chỉ gói gọn trong phạm vi ngành y tế mà còn cần sự phối hợp cùng nhiều ngành khác, nhằm hỗ trợ phương pháp tiếp cận toàn xã hội trong công tác phòng ngừa, thúc đẩy và chăm sóc trẻ em. 

Bên cạnh đó, tích hợp và nhân rộng các can thiệp dựa trên bằng chứng trong lĩnh vực y tế, giáo dục và bảo trợ xã hội, bao gồm các chương trình nuôi dạy con cái đóng vai trò thúc đẩy chăm sóc nuôi dưỡng mang tính đáp ứng và hỗ trợ sức khỏe tâm thần của cha mẹ và người chăm sóc; đảm bảo các trường học hỗ trợ sức khỏe tâm thần thông qua các dịch vụ chất lượng và những mối quan hệ tích cực.

Ngoài ra, phá vỡ sự im lặng xoay quanh bệnh lý về tâm thần thông qua việc giải quyết sự kỳ thị, thúc đẩy hiểu biết tốt hơn về sức khỏe tâm thần và nhìn nhận những trải nghiệm của trẻ em và thanh thiếu niên một cách nghiêm túc.

Sức khỏe tâm thần cũng giống như sức khỏe thể chất là một trạng thái tích cực - nó làm nền tảng cho khả năng suy nghĩ, cảm nhận, học hỏi, làm việc, xây dựng các mối quan hệ có ý nghĩa và đóng góp cho cộng đồng và thế giới. Có những bước và cách tiếp cận cụ thể cho gia đình, nhà trường và cộng đồng nhằm thúc đẩy, bảo vệ và chăm sóc tốt hơn cho hạnh phúc của trẻ em và thanh thiếu niên.

Bà Rana Flowers, Trưởng Đại diện UNICEF tại Việt Nam cho biết. “Mục tiêu của chúng ta là toàn xã hội phải chấm dứt kỳ thị liên quan đến sức khỏe tâm thần, cần hành động nhiều hơn để nuôi dưỡng hạnh phúc, cũng như nhận ra các yếu tố đe dọa đến sức khỏe tâm thần. Những đầu tư của chúng ta hôm nay trong việc xây dựng một nền tảng sức khỏe tâm thần mạnh mẽ ở mọi trẻ em sẽ được đền đáp bằng sức khỏe tâm thần mạnh khỏe suốt đời của người dân”.