Sự suy tàn và sụp đổ của Đế chế La Mã

Ra mắt lần đầu vào năm 1776, “Sự suy tàn và sụp đổ của Đế chế La Mã” (tên tiếng anh: The decline and fall of the Roman Empire) của Edward Gibbon là một trong những bộ sách tham vọng, đồ sộ và kinh điển nhất về lịch sử văn minh thế giới mà bất kì ai mong muốn tìm hiểu về đề tài này không thể không đọc qua.

Tác phẩm này được coi là thành tựu của thời đại (thế kỷ 18) và được nhiều người coi là tác phẩm vĩ đại nhất của lịch sử từng được viết ra. Nó gây tác động lớn tới các nhà văn, sử gia lẫn chính trị gia cùng thời. Những nhân vật lớn như Isaac Asimov, Winston Churchill hay Virginia Woolf đều thừa nhận rằng mình chịu ảnh hưởng lớn từ tác phẩm lẫn lối viết châm biếm đặc trưng của ông.

“Sự suy tàn và sụp đổ của Đế chế La Mã” không chỉ nói về nguyên nhân suy tàn và sụp đổ của La Mã mà còn tái hiện không khí của cả một thời đại. Bộ sách kể câu chuyện về số phận của một trong những nền văn minh vĩ đại nhất thế giới, về những thành tựu triết học, văn chương, tôn giáo, ngôn ngữ cho đến pháp luật, và dân tộc chí, về những người cai trị, về chiến tranh và xã hội, và những sự kiện dẫn đến sự sụp đổ thảm khốc của La Mã bất chấp mọi thành tựu quân sự và văn minh mà đế chế này từng kế thừa và đạt được. Đồng thời, tác giả cũng nêu bật rất nhiều sự kiện quan trọng trong câu chuyện vĩ đại về sự sụp đổ của Đế chế La Mã.

Bản Tiếng việt “Sự suy tàn và sụp đổ của Đế chế La Mã” lần đầu tiên được dịch và xuất bản tại Việt Nam do dịch giả Thanh Khê thực hiện trong thời gian rất dài, từ năm 2014. Tổng số tập sách: Được chia thành 3 tập: Tập 1 bao gồm quyển I-II (712 trang); tập 2 bao gồm quyển III-IV (480 trang); tập 3 bao gồm quyển V-VI (560 trang). 

Phiên bản Tiếng việt sử dụng là phiên bản rút gọn của NXB Random House in năm 2009, được tin tưởng giao cho Hans-Friedrich Mueller (hiện là Giáo sư Văn học Cổ & Hiện đại tại Đại học Union, New York) biên tập, dựa trên việc rút kinh nghiệm từ những bản rút gọn trước đó, đặc biệt là phần tôn giáo, phần nổi bật và đặc sắc nhất trong tác phẩm của Gibbon; giúp cho tác phẩm đã ra đời cách đây gần 250 năm được cô đọng và tiện dụng hơn với độc giả thời nay; nhưng vẫn đảm bảo không làm mất đi những nội dung chính và tinh thần của tác giả và tác phẩm.

Tác giả Edward Gibbon (1737-1794) là sử gia quan trọng của Anh vào thế kỷ 18, đồng thời là thành viên của Nghị viện Anh quốc. Thời gian ở Rome năm 1764 đã khiến ông “thai nghén” ý tưởng về bộ sử đồ sộ mà sau này trở thành The Decline and Fall of the Roman Empire (Sự suy tàn và sụp đổ của Đế chế La Mã; gồm 6 quyển, xuất bản từ năm 1776 đến năm 1788).

Edward Gibbon cũng xuất bản những tác phẩm khác nhưng đây là bộ sách gần như trở thành cả cuộc đời ông và đưa tên tuổi Gibbon trở thành một trong những sử gia quan trọng nhất trong thời kỳ Khai minh tại Anh.