Tăng cường tiếng nói và sự tham gia của trẻ em

Sinh ra tại một xã nghèo ở Hướng Hóa (Quảng Trị), Nga - một thành viên câu lạc bộ Thủ lĩnh của sự thay đổi (CLBTL) do Plan International (Plan) thực hiện đã chứng kiến nhiều bạn gái nghỉ học từ năm lớp 9 do điều kiện khó khăn và quan niệm cổ hủ: con gái học cao thì khó lấy chồng, trong khi lấy chồng chính là việc quan trọng nhất của con gái. Nhưng Nga có ước mơ trở thành luật sư, ước mơ ấy đã được củng cố và nuôi dưỡng thông qua những hoạt động của CLBTL mà em là thành viên từ năm lớp 6.

“Trong suốt gần 4 năm học là thành viên của CLBTL, thông qua nhiều hoạt động của CLB cùng với các bạn, em đã biết thêm rất nhiều điều mới. Em thấy bất công không phải chỉ có trên tivi, bất công là khi chúng em luôn bị bảo là không cần phải học lên cao chỉ vì là con gái, quan trọng là lấy được chồng… Tham gia CLB, em biết nên làm gì đúng và không nên làm gì, em có thêm cả sự tự tin nữa. Em có mong muốn sau này làm luật sư để có thể giúp đòi lại công bằng cho mọi người”, Nga chia sẻ.

Bà Migena Shulla, Giám đốc Quốc gia Tổ chức Plan International tại Việt Nam cho biết: “Chúng tôi đang tiếp tục nỗ lực để đảm bảo có nhiều trẻ em khác cũng có được những trải nghiệm và cơ hội để học hỏi, lãnh đạo, quyết định và phát triển như em Nga”.

Tính đến hết năm 2022, trên địa bàn của 5 tỉnh vùng dự án Plan đã có 160 CLBTL tại các thôn, bản và 364 CLBTL tại các trường TH và THCS với sự tham gia của hơn 11.000 trẻ em tuổi từ 10-16 (50% nam, 50% nữ). Các CLBTL thực hiện các buổi sinh hoạt hàng tháng theo các chủ đề: Tình đoàn kết; Giới, giới tính, bình đẳng giới; Giáo dục sức khỏe sinh sản toàn diện; Bảo vệ trẻ em khỏi mọi hình thức xâm hại, bóc lột, buôn bán và tai nạn thương tích; Phòng chống tảo hôn; Hiểu mình hiểu nghề; Kỹ năng số để tiếp cận tri thức và các cơ hội phù hợp để phát triển bản thân, cơ hội nghề nghiệp.

Các CLBTL thực hiện các hoạt động truyền thông cho các bạn cùng lứa tuổi tại thôn, tại trường về 6 chủ đề nêu trên, đồng thời lắng nghe ý kiến, tâm tư nguyện vọng của các bạn trong thôn, trường; tham gia và phản ánh ý kiến của các bạn nêu với lãnh đạo địa phương, lãnh đạo nhà trường trong các phiên đối thoại.

Việc thành lập và triển khai mô hình CLB “Thủ lĩnh của sự thay đổi” trong trường học và cộng đồng đã tạo ra một cách làm mới ở nhà trường và cộng đồng để các em có trải nghiệm thực tế tìm hiểu về bình đẳng giới trong cuộc sống hàng ngày. Ðó là sự tiếp cận tổng thể, lấy trẻ em làm trung tâm, cũng như phát huy năng lực trẻ em và giáo viên, cán bộ, cộng đồng trong công tác bình đẳng giới.

Như vậy, khi thực hiện Mô hình, trẻ em là người hưởng lợi chính, đồng thời cán bộ, giáo viên, nhân viên, cha mẹ học sinh cũng là người được hưởng lợi vì có thêm nhận thức mới. Từ đó, có hành vi ứng xử phù hợp trong công việc và cuộc sống của mình.

Các hoạt động của CLB trong trường học cũng như ở cộng đồng đáp ứng được nhu cầu phát triển toàn diện, phát huy năng lực và sự tham gia của trẻ em trong các hoạt động giáo dục trong và ngoài trường, làm thay đổi quan điểm, thái độ, hành vi của cha mẹ trong việc hỗ trợ sự phát triển toàn diện của học sinh.

Việc xây dựng và vận hành CLB giúp các em gái học được các kiến thức, thái độ và kỹ năng dựa trên kinh nghiệm sống của chính các em, để tự tin, làm chủ ước mơ và cuộc sống. Các em trai sẽ đi qua hành trình của sự phát triển bản thân, vượt qua các định kiến giới áp đặt lên vai trò của nam giới, thách thức những định kiến giới và những nguyên nhân cốt lõi của kì thị giới. Và trên hết, tất cả các em gái - em trai “Thủ lĩnh thay đổi” sẽ trở thành các thủ lĩnh trong việc thúc đẩy bình đẳng giới trong trường học và cộng đồng của mình.

Ngày 7/1/2021, Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Chương trình hành động quốc gia vì trẻ em giai đoạn 2021-2030 (Quyết định số 23/QÐ-TTg), trong đó có 3 chỉ tiêu về quyền tham gia của trẻ em:

Mục tiêu 4: Về sự tham gia của trẻ em vào các vấn đề về trẻ em.

Chỉ tiêu 22: Phấn đấu 30% trẻ em từ 7 tuổi trở lên được hỏi ý kiến về các vấn đề của trẻ em với các hình thức phù hợp vào năm 2025 và 35% vào năm 2030.

Chỉ tiêu 23: Phấn đấu 85% trẻ em được nâng cao nhận thức, năng lực về quyền tham gia của trẻ em vào năm 2025 và 90% vào năm 2030.

Chỉ tiêu 24: Tỷ lệ trẻ em từ 11 tuổi trở lên được tham gia vào các mô hình, hoạt động thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em đạt 30% vào năm 2025 và 35% vào năm 2030.