Tăng cường vai trò của các Hội/nhóm NKT trong việc thực hiện và giám sát thực hiện chính sách hỗ trợ NKT tại Việt Nam

Tại Hội thảo “Tham vấn Báo cáo tình hình thực hiện Luật Người khuyết tật trong một số lĩnh vực trọng tâm” tại thành phố Đà Nẵng ngày 25/10 do Liên hiệp hội về người khuyết tật Việt Nam (VFD) phối hợp với Viện Nghiên cứu phát triển cộng đồng (ACDC) và Hội người khuyết tật thành phố Đà Nẵng tổ chức, ông Đặng Văn Thanh, Phó Chủ tịch thường trực VFD cho biết, bên cạnh các Báo cáo chuyên đề về việc thực hiện các chính sách hỗ trợ NKT, các tổ chức của và vì NKT cũng sẽ đưa ra các khuyến nghị về việc tăng cường cơ hội tiếp cận thông tin cho người khuyết tật nghe nói trong Luật Người khuyết tật thông qua việc triển khai chương trình “Hỗ trợ phiên dịch ngôn ngữ ký hiệu cho người người khuyết tật tại bệnh viện”.

Ông Nguyễn Hồng Ngọc, Phó Vụ trưởng, Vụ Xã hội - Ủy ban Xã hội, Quốc hội đánh giá, các báo cáo của tổ chức Hội thực hiện vô cùng công phu, có số liệu cụ thể rõ ràng qua khảo sát thực tế địa phương. Đây là cơ sở, tư liệu cho các cơ quan quản lý nhà nước cũng như cơ quan dân cử trong việc đánh giá việc thực hiện Luật người khuyết tật hơn 10 năm qua. Đây cũng là dữ liệu phục vụ cho việc xem xét về sự cần thiết sửa đổi hay sửa đổi bổ sung 1 số điều Luật người khuyết tật.

Tại buổi tham vấn, các đại biểu đã cùng nhau đưa ra các góp ý nhằm hoàn thiện, bổ sung thông tin trong báo cáo. Đây là cơ hội để giúp cho các đại biểu tham gia được lên tiếng nói, được bày tỏ quan điểm cũng như tăng cường vai trò, tiếng nói của các Hội, nhóm NKT trong việc thực hiện và giám sát thực hiện chính sách hỗ trợ NKT tại Việt Nam. Ngoài ra, các đại biểu cũng được nghe trực tiếp tiếng nói của người khuyết tật nghe nói về những khó khăn của họ, những rào cản vô hình và hữu hình đang tồn tại khi họ tiếp cận dịch vụ y tế.

Chị Trần Thị Dung, người Điếc ở TP Hồ Chí Minh hiện đang dạy trẻ em học cấp 1 tại Trung tâm nghiên cứu văn hóa Điếc và dạy ngôn ngữ ký hiệu (NNKH) cho người nghe tại Công ty Nắng Mới chia sẻ: Lúc còn nhỏ, tôi được mẹ dẫn đi khám răng và vì tôi không nghe được, không nói được, không thể cho mẹ biết là đang bị gì. Mẹ chỉ đoán dựa trên những mô tả bằng cử chỉ điệu bộ của tôi và tự nói với bác sĩ về các triệu chứng đó. Bác sĩ và mẹ nói những chuyện gì, tôi không hề hay biết. Tôi chỉ làm theo những gì bác sĩ yêu cầu. Tôi không có sự chuẩn bị trước khi cơn đau đến một cách đột ngột. Mọi thứ sau đó tôi chỉ làm theo hướng dẫn của mẹ.

Bây giờ dịch vụ phiên dịch NNKH cho người Điếc ngày càng phát triển. Tôi chủ động hơn trong quá trình khám chữa bệnh. Khi phát hiện răng bị sâu, tôi liên hệ ngay với một phiên dịch viên và cho họ biết về nhu cầu của mình. Tôi trình bày tất cả với bạn phiên dịch, và bạn ấy gọi điện cho mẹ tôi, sau đó dịch lại cho tôi biết. Quyền quyết định có nhổ hay không là của tôi, sau khi có chẩn đoán của bác sĩ.

Là một người Điếc, tôi cảm thấy việc có phiên dịch viên NNKH tại bệnh viện thực sự cần thiết. Nó giúp bệnh nhân là người Điếc như tôi có thể chủ động trình bày những cảm giác, triệu chứng của mình, tự quyết định được việc mình có tham gia chữa trị bằng phương pháp đó hay không, hỏi về cách sử dụng thuốc như thế nào… Điều khó khăn duy nhất là chi phí phiên dịch đôi khi còn đắt hơn cả chi phí khám chữa bệnh, và chi phí này do người Điếc tự chi trả. Tôi hy vọng tương lai bệnh viện có thể thuê phiên dịch cho các bệnh nhân người Điếc, để các bệnh nhân người Điếc có thể khám chữa bệnh như những người nghe nói bình thường khác, và trả chi phí bằng với họ.

Thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách hiện thực hoá quyền của NKT bao gồm việc tăng cường hiệu quả hoạt động các Hội của NKT. Hội NKT là cầu nối nhu cầu của NKT với các cơ quan nhà nước tại địa phương, từ đó thúc đẩy việc thực hiện các chính sách hỗ trợ NKT sát với nhu cầu. Trong thời gian tới, cần tăng cường sự tham gia của Hội người khuyết tật địa phương trong các Ban công tác về NKT tại tỉnh nhằm kịp thời nắm bắt các chính sách liên quan đến NKT tại địa phương, và tăng cường sự tham gia trong quá trình góp ý xây dựng văn bản.