Thế giới trong lăng kính của các hoạ sĩ mắc chứng tự kỷ

Khi David Barth lên 3 tuổi, cha mẹ đã nhận thấy cậu bé có những hành động thật khác so với bạn bè cùng lứa nên đã đưa con trai đi kiểm tra và được chẩn đoán cậu bé mắc hội chứng Asperger - một dạng phổ tự kỷ. Biết con trai mắc hội chứng tự kỷ, bố mẹ của David đã rất nỗ lực ở bên, giúp đỡ và động viên cậu bé phát triển những sở thích cá nhân.

Trong một lần tiếp xúc với hội họa David Barth bộc lộ những cảm xúc khác lạ. Ban đầu, cậu bé nguệch ngoạc một cách ngẫu nhiên, nhưng thành phẩm lại chi tiết một cách bất ngờ. David không chỉ có thể vẽ những con vật cậu bé đã thấy mà còn có thể thể hiện chúng một cách mới lạ, sinh động.

David có niềm đam mê đặc biệt với động vật. Cậu bé đôi khi vẽ ra những con ngựa, con bò... với dáng vẻ kỳ lạ hay những con vật không thể tìm thấy trong thực tế. Tuy nhiên, bố mẹ David lại nghĩ "Hãy để con cảm nhận thế giới theo cách của riêng mình, không tác động, không cố gắng thay đổi".

Những bức tranh của David nhanh chóng nhận được sự chú ý đặc biệt của các nhà phê bình, bởi sự nhận thức về thế giới theo một cách độc đáo và có cái nhìn sâu sắc về sáng tạo nghệ thuật. Các bức tranh có bố cục tuyệt vời, màu sắc đẹp, độ chính xác và chi tiết đáng kinh ngạc.

Ðáng chú ý, trong bức vẽ "Chim", David đã mô tả 397 loài chim khác nhau đã được đưa vào cuốn sách "Bản vẽ của trẻ tự kỷ" (năm 2009) của Mỹ cùng với tác phẩm của 50 nghệ sĩ tự kỷ khác từ khắp nơi trên thế giới.

Với sự giúp đỡ và khích lệ từ cha mẹ, họa sĩ nhí đã xuất bản cuốn sách ảnh đầu tiên vào năm 2008. Sau đó, vào năm 2010, David đã vẽ minh họa cho cuốn truyện tranh kể về cuộc sống của một đứa trẻ tự kỷ theo cách hài hước và chứa nhiều thông tin cũng như lời khuyên hữu ích về cách nuôi dạy trẻ tự kỷ. David đã vẽ tất cả các hình minh họa và mẹ cậu ấy thì viết câu chuyện.

David đã có 5 triển lãm ở Hà Lan, lần đầu tiên được tổ chức vào năm 2004. Cậu cũng đã giành giải thưởng tại nhiều cuộc thi vẽ. Giải nhất của David đến từ một cuộc thi do Trường nghệ thuật Nga tổ chức năm 2005. Năm 2007, cậu tiếp tục giành được giải thưởng "Tài năng trẻ Caldenborgh" danh giá trong hạng mục "Truyện tranh". Ngoài ra, cậu bé cũng được mời thiết kế bìa album cho một ban nhạc nổi tiếng của Mỹ.

Khi nói về tương lai của David, bố cậu nói: "David rất khó để học đại học và tìm một công việc bình thường như người bình thường. Nhưng chúng tôi không lo lắng nhiều về tương lai của con trai, vì David có thể tiếp tục phát triển kỹ năng vẽ, miễn sao con cảm thấy hạnh phúc".

Cùng chung căn bệnh như của David, cậu bé Trần Nam Long (SN 2005) sống tại Hà Nội cũng được xác định mắc chứng tự kỷ từ năm 2 tuổi kèm câm điếc bẩm sinh. Nhờ sự đồng hành của mẹ, Trần Nam Long đã bộc lộ tài năng hội họa hiếm thấy và từng bước khẳng định giá trị bản thân qua những bức tranh.

Chị Hiếu - mẹ của Long cho biết, ngay từ năm 2016, con đã tham gia cuộc thi “Cảm xúc trong em” với bức tranh về phố cổ Hà Nội và giành giải Ðặc biệt, đồng thời bán đấu giá được 100 triệu đồng ủng hộ một quỹ từ thiện cho trẻ em.

Một thành viên ban giám khảo nhận xét: "Tư duy của cậu bé này không giống một đứa trẻ mà là một người trưởng thành", đồng thời nhận dạy miễn phí cho Long các kỹ thuật vẽ hiện đại. Như được tiếp thêm động lực, trong 7 tháng liên tục sau đó, cứ chiều đến chị Hiếu lại chở con trai đến xưởng học vẽ của thầy. Lần đầu được biết đến toan và cọ, cậu bé 11 tuổi như được trở về thế giới của riêng mình…

Năm 2020, bức tranh “Biệt thự 39 Tô Hiến Thành” của Long được chọn đưa lên sàn đấu giá của cộng đồng Vietnam Art Space để ủng hộ phòng chống dịch Covid-19 đã gây được sự chú ý trong cộng đồng mỹ thuật. Trong một chương trình đấu giá tranh khác, bức ký họa “Phố Châu Long” cũng gây được ấn tượng đặc biệt với người xem bởi lối vẽ chi tiết và chính xác đến cao độ. Số tiền bán tranh, Long và mẹ gửi ủng hộ Quỹ Phòng chống dịch Covid-19 của Chính phủ. Bên cạnh đó, một bức tranh khác cũng được Long đấu giá để ủng hộ đồng bào miền Trung xây nhà chống lũ vào mùa thu năm ngoái.

Tháng 12/2021, Trần Nam Long tiếp tục giành giải Nhất cuộc thi vẽ tranh về chủ đề "Quyền đi học của người khuyết tật" khu vực Hà Nội. Trước đó, tháng 9/2021, 5 bức tranh khác của Nam Long, gồm 4 bức phong cảnh và một bức vẽ về mẹ đã đại diện cho Việt Nam dự Triển lãm mỹ thuật dành cho người khuyết tật tại Italy. Ðó là những món quà mà chị Phùng Hiếu, mẹ của cậu bé câm điếc bẩm sinh và mắc chứng tự kỷ nặng từ năm một tuổi không ngờ có ngày nhận được từ con trai mình. “Từ bé đến giờ, lúc nào Long cũng chỉ nói với tôi một câu duy nhất về tương lai: Con sẽ trở thành họa sĩ nổi tiếng, kiếm được tiền để mẹ bớt vất vả" - chị Hiếu chia sẻ.

Hiện Long là học sinh lớp 8 Khoa Khiếm thính Trường Cao đẳng sư phạm nghệ thuật Trung ương và là thành viên của nhóm chuyên vẽ ngoại cảnh phố cổ Hà Nội. Uớc mơ của Long là mở một triển lãm tranh cá nhân từ 150 bức tranh đã hoàn thiện. Chủ đề yêu thích của em là về kiến trúc, đặc biệt vẽ phố cổ Hà Nội.

Rõ ràng, việc nuôi dạy một đứa trẻ là không đơn giản, với đứa trẻ mắc tự kỷ lại càng khó khăn. Tuy nhiên, bằng tất cả tình yêu dành cho con, bố mẹ David Barth và mẹ Trần Nam Long đã vượt qua mọi rào cản, định kiến, âm thầm hỗ trợ, động viên, giáo dục, giúp con vượt qua bệnh tật và đạt thành công nhất định trong cuộc sống.