Thời tiết giao mùa, nhiều trẻ nhập viện vì nhiễm virus hợp bào hô hấp

Virus hợp bào hô hấp (RSV) thường xuất hiện vào thời điểm giao mùa, đặc biệt là mùa thu – đông hoặc xuân – hè (từ tháng 10 đến tháng 3 hàng năm). Hiện nay, miền Bắc đang chuyển từ thu sang đông, thời tiết giao mùa và mưa lũ liên miên đã tạo điều kiện cho virus sinh sôi nảy nở, đặc biệt virus hợp bào hô hấp. Virus hợp bào hô hấp là một trong những nguyên nhân gây bệnh đường hô hấp thường gặp ở trẻ nhỏ. Khi trẻ nhiễm virus hợp bào hô hấp, nếu không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, tình trạng viêm đường hô hấp sẽ gây ra những biến chứng nghiêm trọng cho sức khỏe, thậm chí đe dọa tính mạng, ảnh hưởng đến quyền sống còn của trẻ. 

Theo thông tin từ Bệnh viện Nhi Trung ương, thời gian gần đây, số ca nhiễm virus hợp bào hô hấp tại Trung tâm Hô hấp – Bệnh viện Nhi Trung ương đang có xu hướng gia tăng và diễn biến nặng ở nhóm trẻ nhỏ, trẻ có bệnh lý nền.

Tại phòng Cấp cứu - Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Nhi Trung ương, nhiều bệnh nhi đang được điều trị. Trường hợp bé trai 2 tháng tuổi ở Lào Cai là một ví dụ điển hình trẻ nhiễm virus hợp bào hô hấp khi thời tiết chuyển mùa. Người nhà bệnh nhi cho biết, trước khi nhập viện 3 ngày, bé xuất hiện ho, ngạt mũi, gia đình có cho trẻ đi khám và uống thuốc điều trị tại nhà nhưng không đỡ. Khi thấy bé có biểu hiện thở nhanh, khó thở, trẻ được gia đình đưa đến bệnh viện. Sau khi nhập viện, các bác sĩ đã tiến hành xét nghiệm chẩn đoán và tìm căn nguyên gây bệnh. Kết quả cho thấy, bé bị viêm phổi do nhiễm virus hợp bào hô hấp. Sau 5 ngày điều trị và chăm sóc đặc biệt, tình trạng sức khỏe của bé tiến triển tốt, tuy nhiên, vẫn cần phải theo dõi thêm.

Trường hợp bệnh nhi Q. A. ở Vĩnh Phúc cũng nhiễm virus hợp bào hô hấp khi mới 2,5 tháng tuổi. Mẹ bé Q.A. cho biết, trước khi nhập viện, bé có biểu hiện ho khò khè nhưng không sốt. Gia đình đã đưa trẻ đi khám và điều trị tại bệnh viện địa phương. Sau khi ra viện được 5 ngày, trẻ bị tái lại nặng hơn, bỏ ăn, thở gắng sức, rút lõm lồng ngực. Gia đình đưa con đến Bệnh viện Nhi Trung ương khám và được các bác sĩ chẩn đoán bé bị viêm phổi nặng, có nhiễm virus hợp bào hô hấp.

Theo PGS.TS Lê Thị Hồng Hanh - Giám đốc Trung tâm Hô hấp, virus là một trong những tác nhân quan trọng gây viêm đường hô hấp cấp ở trẻ em, đứng đầu là virus hợp bào hô hấp. Ngoài ra, còn có các loại virus khác như: Rhinovuris, hMPV, Andenovirus, cúm...

Hiện nay, mỗi ngày, Trung tâm Hô hấp – Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận từ 15-20 bệnh nhân nhiễm trùng hô hấp nặng, trong đó các ca nhiễm virus hợp bào hô hấp chiếm khoảng 20-30%. Bệnh hay gặp ở nhóm tuổi dưới 2 tuổi, đặc biệt là trẻ dưới 6 tháng tuổi. 

Các yếu tố nguy cơ nhiễm RSV

Theo các bác sĩ, yếu tố nguy cơ nhiễm virus hợp bào hô hấp và khiến bệnh trở nặng là: Trẻ đẻ non, cân nặng khi sinh thấp. Trẻ dưới 3 tháng tuổi. Trẻ có bệnh tim bẩm sinh có tăng áp lực động mạch phổi. Bệnh phổi mãn tính: Loạn sản phế quản phổi, suy giảm miễn dịch bẩm sinh, suy dinh dưỡng nặng, trẻ bị bệnh lý thần kinh cơ.

Đường lây truyền của bệnh là qua giọt bắn và dịch tiết của đường hô hấp của người  bị nhiễm virus như ho, hắt hơi, chảy mũi, hoặc tiếp xúc trực tiếp như tiếp xúc dịch tiết hô hấp trên các bề mặt.

Trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh với hệ miễn dịch yếu là đối tượng dễ bị nhiễm virus hợp bào hô hấp. Do đó, cha mẹ cần nhận biết các dấu hiệu để kịp thời chăm sóc, phòng ngừa và điều trị cho trẻ:

Những dấu hiệu khởi phát là các triệu chứng của viêm long đường hô hấp trên như ho, hắt hơi, sổ mũi…  Giai đoạn toàn phát trẻ khò khè, ho, thở nhanh. Trẻ sơ sinh có thể tím tái hoặc có cơn ngừng thở.

Phòng nhiễm virus hợp bào hô hấp bằng cách nào?

Đến nay, vẫn chưa có vaccine phòng ngừa virus hợp bào hô hấp, tuy nhiên, có thể giảm nguy cơ nhiễm hoặc lây nhiễm RSV bằng cách:

- Ngay từ khi mang thai, cần chăm sóc bà mẹ, để đảm bảo trẻ sinh ra đủ tháng, đủ cân và khỏe mạnh.

- Cho trẻ bú sớm, ngay sau sinh, bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, bú kéo dài đến 2 tuổi.

- Cho ăn dặm đúng phương pháp đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng.

- Môi trường sống trong lành, không có khói, bụi, khói thuốc lá.

- Làm sạch và khử trùng các bề mặt mà trẻ thường xuyên chạm vào.

- Vệ sinh mũi họng thường xuyên: nhỏ mũi bằng nước muối sinh lí (với trẻ nhỏ), trẻ lớn hơn cho súc miệng nước muối sinh lý.

- Vệ sinh thân thể, rửa tay thường xuyên, mặc quần áo phù hợp với nhiệt độ môi trường,

- Hạn chế cho trẻ ra ngoài vào sáng sớm hoặc đêm lạnh, nếu bắt buộc ra ngoài phải đeo khẩu trang, giữ ấm cho trẻ.

- Tránh tiếp xúc gần gũi, chẳng hạn như hôn, bắt tay, dùng chung cốc và dụng cụ ăn uống… với người khác nếu bạn hoặc họ bị bệnh.

- Hạn chế tiếp xúc nơi đông người. Đối với trẻ lớn, thực hiện 5K theo khuyến cáo của Bộ Y tế.

- Tiêm vaccine phòng bệnh theo chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia.

Các bác sĩ khuyến cáo, khi thấy trẻ có một trong các dấu hiệu nặng như: bỏ bú, ăn kém, thở nhanh rút lõm lồng ngực, tím tái, sốt cao, co giật, cha mẹ cần đưa trẻ đến ngay cơ sơ y tế để được khám và điều trị kịp thời.