Tôn vinh người cao tuổi đấu tranh bảo vệ quyền con người

Theo Thứ trưởng Bộ LĐTBXH Lê Tấn Dũng, Việt Nam đã chính thức bước vào giai đoạn già hóa dân số từ năm 2011. Năm 2017, số người cao tuổi chiếm 11,9% trong tổng số dân số, có nghĩa là cứ 9 người thì có 1 người từ 60 tuổi trở lên. Theo dự báo của Tổng cục thống kê, đến năm 2038, nhóm đó dân số từ 60 tuổi trở lên khoảng hơn 21 triệu người, chiếm 20% tổng dân số. Cũng theo dự báo này, từ năm 2038, dân số trong độ tuổi lao động bắt đầu giảm và sự biến động dân số này sẽ tác động bất lợi tới phát triển kinh tế xã hội, nếu không có chính sách phù hợp.

 

 

“Thời gian để Việt Nam chuyển đổi từ giai đoạn “già hóa” sang cơ cấu dân số “già” sẽ ngắn hơn nhiều so với các quốc gia có trình độ phát triển cao hơn. Chẳng hạn như: Thụy Điển phải mất tới 85 năm, Nhật Bản là 26 năm, và Thái Lan là 22 năm, trong khi dự đoán ở Việt Nam chỉ khoảng 17 đến 20 năm. Do vậy, Việt Nam cần có các chính sách và chiến lược chuẩn bị cho già hóa một cách phù hợp trong thời gian tới” Thứ trưởng nói. 

Thời gian qua, Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương, chính sách liên quan đến NCT nhằm chăm sóc và phát huy vai trò của NCT, từng bước nâng cao chất lượng cuộc sống của NCT qua từng giai đoạn phát triển đất nước, kể cả những lúc khó khăn nhất. Nhiều chính sách, chương trình dành cho NCT được cụ thể hoá qua Luật, Nghị định, Quyết định, Thông tư…; Chương trình hành động quốc gia về NCT giai đoạn 2012 - 2020, Tháng hành động vì NCT… Bên cạnh sự cam kết của Chính phủ, sự nỗ lực của các cấp, các ngành, các cơ quan nhà nước từ Trung ương đến địa phương, sự tích cực tham gia của chính bản thân NCT, gia đình và cộng đồng là rất quan trọng. 

Bà Astrid Bant, Trưởng đại diện Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) tại Việt Nam cho rằng, già hóa là tất yếu của sự phát triển. Vì thế chúng ta cần thúc đẩy hơn nữa quyền của người cao tuổi và đảm bảo người cao tuổi được tham gia một cách đầy đủ để có thể xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người ở các lứa tuổi khác nhau.

Già hóa tích cực

Tọa đàm nhằm kêu gọi xã hội có một cách nhìn nhận tích cực hơn về người cao tuổi ở Việt Nam, biến thách thức của già hóa dân số thành cơ hội. Bà Nguyễn Thị Ngọc Lan, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục DSKHHGĐ nhấn mạnh: "Thời kỳ già hóa đem lại những tiềm năng bao gồm cơ hội đầu tư, tăng cường chất lượng lao động và kiến thức, đem lại các lợi ích kinh tế. Nhưng đồng thời, cũng đặt ra những thách thức to lớn đòi hỏi phải có những phương thức tiếp cận mới trong chăm sóc sức khỏe, tuổi nghỉ hưu, lương hưu, tăng cường sự tương tác trong xã hội và mối quan hệ liên thế hệ.

 

Thứ trưởng Lê Tấn Dũng nhấn mạnh: “Tuổi thọ cao là một thành quả của sự phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia, chứ không phải là gánh nặng của xã hội hay của nền kinh tế. Nhân Ngày Quốc tế Người cao tuổi, chúng ta hãy cam kết đảm bảo cho cuộc sống mạnh khỏe và hạnh phúc của người cao tuổi và tạo điều kiện cho sự tham gia có ý nghĩa của họ trong xã hội để tận dụng được những kinh nghiệm và kiến thức quý báu của người cao tuổi".

Theo bà Trần Bích Thủy, Giám đốc Quốc gia tổ chức HelpAge International tại Việt Nam, đã đến lúc chúng ta phải hành động quyết liệt hơn nữa nhằm chấm dứt phân biệt tuổi tác, đặc biệt xóa bỏ suy nghĩ cho rằng, người cao tuổi là gánh nặng, thụ động và phụ thuộc, bởi điều đó hoàn toàn trái với những gì chúng ta đang nhìn thấy hàng ngày. Phân biệt tuổi tác chính là một trong những nguyên nhân gốc rễ cản trở già hóa tích cực, cản trở việc đạt các Mục tiêu Phát triển bền vững.

Các đại biểu tham dự Tọa đàm cho rằng, thích ứng với già hóa dân số cần được coi là một vấn đề ưu tiên và đòi hỏi phải có các biện pháp kịp thời để chuẩn bị cho xã hội già trong tương lai không xa. 

Vấn đề người cao tuổi liên quan chặt chẽ tới 15/17 Mục tiêu Phát triển bền vững, do đó cần lồng ghép vấn đề này trong các chính sách, chỉ tiêu Phát triển bền vững ở Việt Nam. Chính phủ cần ban hành, định hướng chiến lược tổng thể thích ứng với già hóa dân số, xây dựng chương trình hành động về già hóa dân số cho giai đoạn 2021-2030. 

Bên cạnh đó, Việt Nam cần tiếp tục thực hiện, rà soát và điều chỉnh nếu cần thiết các pháp luật, chính sách liên quan đến người cao tuổi như Luật Người cao tuổi, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Bình đẳng Giới, Pháp lệnh Dân số để bảo đảm giải quyết tốt hơn các vấn đề về người cao tuổi, cũng như có quy mô dân số hợp lý, hạn chế sự gia tăng tốc độ già hóa dân số…

Tham gia tại Tọa đàm, đại diện cho người cao tuổi và người trẻ tuổi đã có những trao đổi thú vị và khẳng định rằng, tuổi tác chỉ là những con số mà thôi, người cao tuổi và người trẻ tuổi đều có những giá trị như nhau trong cuộc sống. Bất chấp tuổi tác, phần lớn người cao tuổi vẫn tràn đầy nhiệt huyết, năng động, tích cực và mong muốn vẫn tiếp tục được đóng góp một cách ý nghĩa cho gia đình, cộng đồng và xã hội.