Trang bị cho học sinh kỹ năng công nghệ số

Ngoài ra, để chuẩn bị tốt hơn cho học sinh các kỹ năng và năng lực để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường lao động, cha mẹ và thầy cô giáo cần hiểu về kỹ năng chuyển đổi/kỹ năng mềm để có thể giúp các em tích lũy các kỹ năng này trong quá trình sống và học tập. Nhóm kỹ năng này bao gồm kỹ năng giao tiếp, sáng tạo, giải quyết vấn đề, tư duy phản biện… có thể được áp dụng trong nhiều tình huống khác nhau.

Theo đánh giá về thiếu hụt kỹ năng nghề của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) nghiên cứu cùng với Viện Nghiên cứu phát triển Mê Kông năm 2020 cho thấy các bạn trẻ còn khá mơ hồ về các kỹ năng cần thiết trong thời kỳ cách mạng số, CĐS. Khi được hỏi về khái niệm kỹ năng số thì các bạn mới chỉ đưa ra được một số kỹ năng cơ bản như kỹ năng kết nối Internet, mạng xã hội, kỹ năng máy tính cơ bản.

Trong bối cảnh công nghệ số phát triển mạnh mẽ như hiện nay, nếu lực lượng lao động trẻ không có sự chuẩn bị kỹ lưỡng cũng như trang bị cho mình những kỹ năng số cần thiết thì sẽ rất khó khăn trong việc gia nhập lực lượng lao động 4.0.

Thiếu những kỹ năng nền và kỹ năng chuyển đổi ở cấp tiểu học và trung học, người trẻ không thể học tập và làm những công việc đòi hỏi tư duy bậc cao và sẽ đánh mất những cơ hội công việc trong tương lai. Trong khi đó, kỹ năng chuyên môn/đặc thù ví dụ làm mộc, kế toán hoặc kỹ thuật cho phép làm một công việc cụ thể có thể trở nên lạc hậu rất nhanh.

Theo Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO), cần trang bị cho người trẻ những kỹ năng số cơ bản như: 

Kỹ năng giao tiếp (như tạo hòm thư, gửi thư hoặc tham gia các mạng xã hội…): Đây là những kỹ năng phổ biến với thế hệ Z ở Việt Nam. Các em có thể dùng thành thạo, cùng một lúc sở hữu rất nhiều tài khoản của các nền tảng khác nhau như Google, Facebook, Zalo, Instagram, Tiktok… Tuy nhiên, vấn đề chính đặt ra ở đây là nếu để các em soạn một bức thư nghiêm túc và đầy đủ thông tin thì có lẽ không phải bạn nào cũng có thể làm được. Đây là một kỹ năng tuy đơn giản nhưng đâu đó vẫn chưa hoàn thiện.

Khả năng nhận thức về độ tin cậy trên mạng: Internet là một kho dữ liệu khổng lồ và chúng ta có thể tìm thấy mọi thứ trên đó. Thông tin trên môi trường mạng là vô tận nhưng không phải mọi thứ chúng ta tìm được đều có độ tin cậy nhất định. Do đó, các bạn trẻ ngày nay cần phải tự rèn luyện kỹ năng đâu là nguồn thông tin chính thống, đâu là nguồn thông tin có thể tin cậy được. Kỹ năng này phải rèn luyện hằng ngày và chính các em phải được rèn luyện từ rất sớm để có thể tự tin tìm được nguồn thông tin chính thống cho mình.

Kỹ năng tìm kiếm các giải pháp trên mạng: Các bạn trẻ sử dụng Internet và mạng xã hội rất nhiều nhưng việc các em đã biết cách tự chủ động tìm kiếm các cách giải quyết vấn đề hay chưa lại là một câu chuyện khác. Điều quan trọng, các em phải có sự thay đổi trong suy nghĩ cũng như phương thức hành động của mình đó là phải có niềm tin vào bản thân có thể giải quyết được vấn đề. Từ đó tìm những tài liệu, những phương thức trên mạng để tham khảo và tìm ra những giải pháp hợp lý cho mình.

Kỹ năng an toàn là một trong những kỹ năng cực kỳ quan trọng trong xã hội số. Câu hỏi được đặt ra là chúng ta phải làm gì để an toàn trên không gian mạng? Ngoài việc biết lưu trữ những thông tin một cách an toàn thì chúng ta còn phải tìm hiểu các quy định để có thể ngăn ngừa việc người khác xâm phạm các thông tin cá nhân. Bên cạnh đó, là một công dân thì chúng ta cũng cần nắm được và tuân thủ đúng các quy định về luật an toàn không gian mạng...