Trẻ tự kỷ học online cần cha mẹ ngồi cùng để hỗ trợ

Muôn vàn khó khăn khi trẻ tự kỷ ở nhà mùa dịch

Bé Thắng 4 tuổi, con trai chị Mai (Hưng Yên) đã cho con đi can thiệp được 4 tháng ở một trung tâm chuyên biệt, con có nhiều tiến bộ, nhưng đợt này con phải nghỉ dịch lâu quá, nên sự tiến bộ ấy gần như đã bay biến, mọi thứ con quay về vạch xuất phát như trước khi chưa đi can thiệp.

Ở nhà bức bí, trẻ tự kỷ phát sinh nhiều hành vi không làm chủ bản thân, ngày càng tăng động, chạy nhảy mất kiểm soát, ném đồ đạc lung tung... khiến không ít cha mẹ cảm thấy mệt mỏi, bất lực. Không phải phụ huynh nào cũng có kiến thức và sự kiên nhẫn đối với trẻ tự kỷ để hỗ trợ, can thiệp đúng hướng. Đó còn chưa kể có nhiều nguy cơ tiềm ẩn thiếu an toàn đối với các em. Nhiều phụ huynh chia sẻ rằng, không biết phải làm gì để giúp con, chỉ cố gắng dành thời gian chơi với con, tìm hiểu cách dạy con, nhưng con không hề tiến bộ mà ngày càng thụt lùi.

Cô giáo Đỗ Thị Minh Phương, Giám đốc Trung tâm Tuệ Tâm (phường Trung Hoà, Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết, trẻ tự kỷ không được đến trường, không được chơi cùng bạn, không được can thiệp thường xuyên và tích cực sẽ làm cho trẻ ít có cơ hội tương tác và giao tiếp với mọi người xung quanh. Hơn nữa việc phải ở nhà không được ra ngoài, đến các nơi công cộng cũng làm mất đi cơ hội cho trẻ trải nghiệm cuộc sống và tương tác xã hội. Việc ở nhà thường xuyên không được can thiệp cũng như ra ngoài sẽ ảnh hưởng đến các khiếm khuyết cốt lõi của trẻ tự kỷ, đặc biệt là vấn đề giao tiếp của các em.

Về lâu dài phải chung sống với Covid, theo cô giáo Nguyễn Thị Việt Hà, Giám đốc Trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập Khai Trí (Vĩnh Phúc), phụ huynh cần có kiến thức rộng dài hơn, để kết hợp cùng trung tâm dạy trẻ tự kỷ tốt hơn. Có một số phụ huynh rất tích cực dạy con, nhưng cũng chưa có lộ trình lâu dài dạy con, và chưa đủ kiên trì, cũng như chưa đủ thời gian, kinh nghiệm để theo con suốt cả một lộ trình lâu dài. Cũng có những phụ huynh không có thời gian, thì con rất thiệt thòi.

Trẻ tự kỷ học online liệu có hiệu quả?

Do tình hình dịch vẫn phức tạp, một số trung tâm dạy trẻ tự kỷ ở vùng dịch vẫn phải đóng cửa. Cô giáo Đỗ Thị Minh Phương cho biết, học sinh bình thường học online đã khó khăn, trẻ đặc biệt càng khó khăn hơn, các con cần can thiệp tích cực trực tiếp 1-1 mới hi vọng con sớm tiến bộ. Nhất là các em tự kỷ nặng và nhiều vấn đề giác quan, hành vi… rất cần sớm được đi học trở lại.

Cô giáo Minh Phương chia sẻ, với tình hình dịch bệnh kéo dài, giáo viên có thể hướng dẫn phụ huynh các bài tập, các phương pháp cơ bản để can thiệp cho con ở nhà, dạy học online, xây dựng các kế hoạch cho con tại nhà và phải có sự kiểm tra trao đổi, đánh giá thường xuyên của giáo viên. Hiện tại, Trung tâm Tuệ Tâm đang hướng dẫn phụ huynh qua zoom để can thiệp thêm cho con tại nhà. Đồng thời tổ chức các lớp học zoom cho các học sinh tự kỷ về các kỹ năng như chơi, tư duy, phát triển ngôn ngữ,... Và điều kiện để các con học zoom được là có cha mẹ ngồi kèm con học cùng. Nhưng với trẻ tự kỷ dù có học zoom thì việc được sớm quay lại trường lớp để can thiệp là điều vô cùng quan trọng và cần thiết để giúp các em được can thiệp liên tục và hàng ngày sẽ nhanh tiến bộ.

Cô Minh Phương khẳng định, học trực tiếp sẽ có nhiều cái lợi hơn học online. Thứ nhất, các con học trực tiếp được cô cầm tay chỉ việc, hướng dẫn từng chút một để hoàn thiện kỹ năng. Còn học online thì chỉ tương tác qua màn hình máy tính hay điện thoại, không thể hiệu quả như trực tiếp. Thứ hai, học online cần cha mẹ ngồi cùng để hỗ trợ con, vì trẻ tự kỷ không thể tập trung ngồi và sử dụng thiết bị thành thạo. Ngoài ra không phải cha mẹ nào cũng có thể ngồi cùng con suốt được do bận đi làm. Thứ ba, trẻ tự kỷ có 1 số vấn đề giác quan, hành vi nên nhiều khi không thể ngồi lâu học qua màn hình. Thứ tư: việc học qua ứng dụng và màn hình sẽ không truyền tải hết cảm xúc. Trẻ tự kỷ khiếm khuyết về giao tiếp, vì thế việc gặp trực tiếp, học trực tiếp sẽ thúc đẩy hơn các kỹ năng giao tiếp và biểu lộ cảm xúc. Ngoài ra các kỹ năng dạy trẻ phải cầm tay chỉ việc, hướng dẫn từng bước nhỏ một nên việc dạy online sẽ không hiệu quả.

Hiện tại, các trung tâm, cơ sở chuyên biệt dạy trẻ tự kỷ ở vùng xanh được mở cửa đón học sinh trở lại học. Tuy nhiên một số trung tâm ở vùng dịch vẫn chưa được mở cửa trở lại. Vì thế các phụ huynh đều cầu mong cho mau hết dịch, để những đứa con “đặc biệt” của mình được đi can thiệp sớm, không bỏ lỡ giai đoạn vàng của con…