Tỷ lệ học sinh quan hệ tình dục trước 14 tuổi tăng gấp 2 lần trong 6 năm qua

Theo kết quả điều tra mới nhất, tỷ lệ quan hệ tình dục trong học sinh giảm nhẹ, nhưng tỷ lệ quan hệ tình dục lần đầu trước 14 tuổi tăng gấp 2 lần trong 6 năm qua. Điều đó đặt ra câu hỏi về sự cần thiết trong việc cải thiện giáo dục giới tính ở các trường THCS và THPT ở Việt Nam.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho rằng, với các quy trình chuẩn của WHO, cuộc khảo sát hành vi sức khỏe học sinh tại Việt Nam được thiết kế công phu, khoa học để nghiên cứu thực trạng và xu hướng của các yếu tố nguy cơ bệnh không lây nhiễm và các hành vi sức khỏe phổ biến của học sinh lứa tuổi 13 đến 17, nhất là các yếu tố hành vi liên quan đến chế độ ăn uống, vệ sinh cá nhân, phòng chống dịch bệnh, sử dụng thuốc lá, rượu bia, hoạt động thể chất, tai nạn thương tích, sức khỏe tâm thần và các vấn đề sức khỏe khác.

Các số liệu còn giúp việc theo dõi, báo cáo tiến độ thực hiện các mục tiêu tự nguyện toàn cầu mà Việt Nam đã thông qua và cam kết thực hiện, đồng thời cung cấp bằng chứng cho việc xây dựng các chính sách bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe cho trẻ em, học sinh.

Theo TS. Kidong Park, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam, tính đến tháng 1/2020, trên thế giới có 103 quốc gia đã tiến hành cuộc khảo sát hành vi sức khỏe học sinh. Năm 2013, khảo sát hành vi sức khỏe toàn cầu đã được tiến hành lần đầu tiên tại Việt Nam với sự tham gia của 3.465 học sinh tại các trường trung học cơ sở và trung học phổ thông của 13 tỉnh, thành phố.

Cuộc khảo sát lần thứ 2 được tổ chức tại Việt Nam vào năm 2019, có quy mô triển khai rộng hơn, với sự tham gia của 7.796 học sinh đến từ 81 trường học tại 20 tỉnh, thành phố trên cả nước.

So sánh 2 cuộc khảo sát nói trên ở Việt Nam, TS. Kidong Park đã nhấn mạnh nhiều tiến bộ có ý nghĩa quan trọng trong một số lĩnh vực. 

Cụ thể, tỉ lệ học sinh hút thuốc lá, học sinh bị bắt nạt đã giảm nhiều giữa 2 cuộc khảo sát này, từ 22,7% xuống còn 6,2%.

Học sinh hút thuốc lá giảm từ 5,4% xuống còn 2,8%. Tỉ lệ học sinh sử dụng ma túy cũng giảm nhiều, từ 1,4% cuộc khảo sát năm 2013 xuống còn 0,65% trong cuộc khảo sát năm 2019.

Hai cuộc khảo sát cho thấy tỉ lệ học sinh ở Việt Nam tăng cường các hoạt động thể chất đã được cải thiện nhiều. Cụ thể, tỉ lệ học sinh được vận động 60 phút/ngày trong 5 ngày hoặc hơn trong 1 tuần đã tăng từ 20% lên 24,1%.

Tuy nhiên, TS. Kidong Park cũng chỉ ra các số liệu là bằng chứng cho thấy những ảnh hưởng đến sức khỏe của lứa tuổi học sinh. Đó là, tỉ lệ học sinh ăn đồ ăn nhanh tăng cao hơn; tỉ lệ thừa cân béo phì cũng tăng; tỉ lệ học sinh sử dụng các loại thuốc lá, trong đó có thuốc lá điện tử, tăng hơn so với cuộc khảo sát trước.

Cụ thể, tỉ lệ học sinh ăn thức ăn nhanh ít nhất trong 1 tuần đã tăng từ 30,2% lên 54,1%. Tỉ lệ học sinh thừa cân cũng tăng gấp đôi, từ 5,8% lên 10,6%.

Lần đầu tiên, trong cuộc khảo sát năm 2019, Việt Nam đã đưa một chỉ số học sinh tiếp cận và sử dụng thuốc lá điện tử vào khảo sát. Kết quả cho thấy, tỉ lệ này là 2,6% tính bình quân trên cả nước và 7,9% tại các thành phố lớn như Hà Nội, TPHCM. Như vậy là học sinh sử dụng thuốc lá điện tử mức khá cao. 

Đặc biệt, thông tin từ nhóm nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ quan hệ tình dục trong học sinh giảm nhẹ, nhưng tỷ lệ quan hệ tình dục trước 14 tuổi tăng gấp 2 lần, từ 1,45% (năm 2013), tăng lên 3,51% (năm 2019).

Trong số những học sinh đã từng quan hệ tình dục, 42,4% có sử dụng bao cao su và 44,0% sử dụng các phương pháp ngừa thai khác, thấp hơn so với tỷ lệ này vào năm 2013 (lần lượt là 52,6% và 64,2%). trong đó 63,0% có sử dụng bao cao su trong lần quan hệ tình dục gần đây nhất. 

Việc quan hệ tình dục trước 14 tuổi và không sử dụng bao cao su góp phần gây ra tình trạng mang thai ở tuổi vị thành niên và mang thai ngoài ý muốn cũng như tỷ lệ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục cao.

Các nhà nghiên cứu cho biết, kết quả trên đặt ra câu hỏi về sự cần thiết trong việc cải thiện giáo dục giới tính ở các trường THCS và THPT ở Việt Nam.

Tại hội thảo, đại diện WHO khuyến cáo ngành giáo dục và y tế cần xây dựng chương trình nâng cao sức khỏe cho học sinh, chú trọng về chất lượng bữa ăn trường học, điều kiện vận động thể chất cho học sinh; sức khỏe tâm thần, sức khỏe giới tính...