Viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ em

Không chủ quan trước các dấu hiệu đau bụng ở trẻ

Bé M.Ð (5 tuổi, Hà Nội) đau bụng, buồn nôn, mẹ bé nghĩ con bị rối loạn tiêu hóa nên cho uống thuốc như bình thường. Nhưng cơn đau của con không thuyên giảm, thậm chí còn kèm theo sốt cao không hạ. Sau 2 ngày, khi thấy cơn đau bụng của con tăng dần, bố mẹ vội vàng đưa bé Ð vào viện cấp cứu. Tại bệnh viện, sau khi tiến hành một số xét nghiệm và thực hiện các kỹ thuật cận lâm sàng cần thiết, các bác sĩ kết luận bé bị viêm phúc mạc toàn thể do viêm ruột thừa hoại tử, điều mà gia đình bé trước đó không nghĩ đến. Các bác sĩ quyết định thực hiện phẫu thuật nội soi cấp cứu cho bé. Trong mổ, ê kíp ghi nhận, ổ bụng bệnh nhi rất nhiều mủ và dịch do ruột thừa viêm hoại tử đã vỡ. Các bác sĩ đã cắt thành công ruột thừa cho bệnh nhi, rửa sạch mủ trong bụng và dẫn lưu kèm kháng sinh phổ rộng.

Trường hợp trên là lời cảnh tỉnh cho cha mẹ không được chủ quan khi thấy con đau bụng, bởi như vậy rất dễ bỏ sót dấu hiệu nguy hiểm của bệnh viêm phúc mạc ruột thừa.

Bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Văn Thưởng, Trưởng Khoa Ngoại, Bệnh viện đa khoa Medlatec cho biết: Dấu hiệu để nhận biết viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ không dễ phân biệt với các bệnh lý có triệu chứng đau bụng khác. Ðặc biệt, trẻ chưa biết diễn đạt rõ ràng nên khó khăn cho quá trình chẩn đoán.

"Viêm ruột thừa ở trẻ tiến triển rất nhanh, chỉ cần 6-8 giờ có thể vỡ. Do đó, việc phát hiện và chẩn đoán sớm viêm ruột thừa để phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa bị viêm là rất cần thiết nhằm tránh những điều đáng tiếc có thể xảy ra", bác sĩ Thưởng cho biết.

Bác sĩ Thưởng cũng lưu ý, cha mẹ nên đặc biệt chú ý đến một số dấu hiệu ở trẻ như sau: đau bụng, sốt, chán ăn, buồn nôn, rối loạn tiêu hóa… Nếu phát hiện trẻ gặp các triệu chứng được kể trên, cần nhanh chóng đưa trẻ đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Ðể chẩn đoán bệnh viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ em, bác sĩ sẽ kiểm tra lâm sàng, dựa vào triệu chứng mà trẻ gặp phải. Sau khi có đầy đủ thông tin sẽ tiến hành một số kiểm tra cận lâm sàng giúp xác định tình trạng bệnh chính xác và cụ thể hơn.

“Không ít người nghĩ rằng, viêm ruột thừa chỉ xảy ra ở người lớn. Tuy nhiên, viêm ruột thừa thường xảy ra ở trẻ em hoặc ở tuổi dậy thì, tần suất cao nhất là từ 12 đến 18 tuổi, cũng có thể gặp ở trẻ từ 6 tuổi.”

 

Các kiểm tra cận lâm sàng cần tiến hành gồm:

Xét nghiệm máu: Dựa vào kết quả, bác sĩ sẽ đánh giá trẻ có bị nhiễm trùng hay không. Ðồng thời, phát hiện những vấn đề khác ở cơ quan bụng (nếu có) như gan hoặc tuyến tụy.

Xét nghiệm nước tiểu: Ðể loại trừ nguyên nhân dẫn đến nhiễm trùng bàng quang hay thận, bởi triệu chứng của các bệnh đó đều tương tự như viêm phúc mạc ruột thừa.

Siêu âm ổ bụng: Sử dụng phương pháp sóng âm thanh tần số cao để quan sát ổ bụng, đặc biệt chú ý phần mô và các mạch máu ngay ở ruột thừa.

Chụp CT hoặc MRI: Ðây là bước xét nghiệm hình ảnh không thể thiếu để giúp bác sĩ quan sát rõ hơn ruột thừa. Khi đó có thể xác nhận chính xác ruột thừa có bị viêm nhiễm hay tổn thương không.

Ruột thừa bị loại bỏ sẽ không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe

Ruột thừa được cấu trúc là một ống mỏng có kích thước và cấu tạo giống như ngón tay, nối với ruột già, nằm ở vị trí phần dưới phía bên phải của ổ bụng. Vai trò của ruột thừa với cơ thể vẫn chưa có xác định rõ ràng. Tuy nhiên, các chuyên gia không coi nó là cơ quan quan trọng. Vậy nên, việc loại bỏ vẫn sẽ không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe.

Bất cứ đối tượng nào cũng có thể bị viêm ruột thừa. Trong đó, phổ biến nhất là đối tượng trẻ em. Ðây là một bệnh cấp cứu y tế, vì nếu không được can thiệp đúng lúc và đúng cách sẽ có thể dẫn tới nguy cơ tử vong. Viêm phúc mạc ruột thừa là một hiện tượng biến chứng nặng của bệnh viêm ruột thừa cấp thường gặp.

Viêm ruột thừa ở trẻ em là kết quả của sự tắc nghẽn ngay tại ruột thừa. Nguyên nhân chính dẫn đến là do chất nhầy, phân cứng và trong một số trường hợp bị sưng gây tắc hoặc do virus gây ra. Khi trẻ bị tổn thương ở đường ruột cũng có thể là một tác nhân dẫn đến việc bị viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ. Vì khi bị tổn thương, các mao mạch vận chuyển dưỡng chất tới ruột thừa nhiều cũng dẫn đến tắc nghẽn. Nếu trẻ em trong gia đình có tiền sử mắc viêm ruột thừa thì tỉ lệ bị bệnh cũng sẽ cao hơn.

Ruột thừa khi vỡ ra thì vi khuẩn sẽ tràn vào các cơ quan trong khoang bụng, gây nhiễm trùng. Tốc độ lây lan của vi khuẩn rất nhanh dẫn tới nhiễm trùng nghiêm trọng và có thể gây tử vong. Phương pháp điều trị phổ biến nhất là phẫu thuật cắt bỏ.

Theo TS.BS Vũ Ðức Thụ - Trưởng khoa Ngoại Tiêu hóa và tổng hợp, Bệnh viện Việt Nam - Thụy Ðiển Uông Bí, nếu phát hiện sớm, phạm vi nhiễm trùng phúc mạc khu trú ở một bộ phận nhỏ thì việc can thiệp và xử trí sẽ dễ dàng hơn, tránh để lại các biến chứng cho người bệnh.