Với trẻ em - Chơi là công việc nghiêm túc

Từ câu chuyện ở vườn hoa bên cạnh chung cư

Bên cạnh chung cư tôi ở có một vườn hoa kiêm sân chơi rộng khoảng 1.000 mét vuông. Ở giữa có khoảng đất tròn trồng hoa và được xây tường bao. Bên phải là nơi lắp các thiết bị như xà đơn, ghế bập bênh, thiết bị mô phỏng đi bộ, chạy...

Trước dịch Covid-19, vào sáng sớm và sau 5 giờ chiều, nơi này luôn luôn đông người, nhưng chủ yếu là người lớn. Trong thời gian giãn cách, chỗ này vắng tanh vì được treo mấy tấm pano cảnh báo cấm mọi người đến tập thể dục. Nếu ai tảng lờ việc cảnh báo, vẫn ra chỗ đó thì lập tức cho dân phòng ra nhắc nhở.

Sau khi nới lỏng giãn cách, nơi này bắt đầu xuất hiện những người tập thể dục. Vào sáng sớm thì không có vấn đề gì nhưng vào buổi chiều thì có một nhóm khoảng 8 đến 10 đứa trẻ tuổi từ 10 đến 12 chơi đá bóng. Vài ngày đầu tiên trót lọt, không có vấn đề gì xảy ra. Mấy ngày sau có một nhóm thanh niên tuổi trên 20 đến tranh chỗ. Cậy lớn tuổi hơn, khỏe mạnh hơn nên nhóm thanh niên quyết đuổi nhóm trẻ em bằng được.

Tôi biết là can thiệp vào chuyện của mọi người ngoài đường phố là vô cùng phức tạp, có khi rước họa vào thân. Tuy nhiên, trước việc trẻ em bị tranh mất chỗ chơi, tôi quyết định lên tiếng. Tôi nhẹ nhàng nói với đám thanh niên:

- Các anh lớn không nên tranh chỗ chơi của các em nhỏ với mấy lý do sau đây. Thứ nhất, các em nhỏ là những người ra trước, chơi trước ở đây. Thứ hai, đây không phải là sân bóng, mà chỉ là sân chơi nên các em nhỏ đá bóng nhè nhẹ thì được, còn các anh lớn đá mạnh ở đây thì không nên. Thứ ba, các em nhỏ đang ở độ tuổi trẻ con, chưa đi làm nên chưa có tiền để thuê sân bóng chơi bóng đá. Thứ tư, với lứa tuổi trẻ em (ở Việt Nam là 16 tuổi) – chơi là việc nghiêm túc nên các em cần được ưu tiên hơn.

Cánh thanh niên nghe tôi nói như vậy, đại đa số im không nói gì và có ý định bỏ đi nhưng có một cậu nói: Chắc bác có con cháu gì trong đám này nên bác bênh vực và đòi quyền lợi cho chúng chứ gì?

- Không, trong những cháu bé ở đây, bác không quen cháu nào; cũng chẳng có cháu nào biết bác là ai đâu. Bác thấy nên sử xự như vậy thì có ý kiến thôi.

- Vậy bác là ai? Làm gì mà can thiệp vào chuyện này?

- À, bác là người công tác nhiều năm trong việc bảo vệ, giáo dục và chăm sóc trẻ em nên bác cảm thấy mình có trách nhiệm phải lên tiếng. Đây, bác có mang theo cái thẻ này để chứng minh những điều bác nói là thật. Tôi chìa cho mấy cậu xem “Thẻ hội viên” Hội Nhà báo Việt Nam có ghi rõ Chi hội Tạp chí Gia đình và Trẻ em.

Xem xong, nhóm thanh niên rủ nhau rời đi, nhóm trẻ em tiếp tục chơi bóng.

Phải nhắc lại với nhau: Với trẻ em – Chơi là công việc nghiêm túc

Chắc chắn hầu hết các thầy cô giáo và phần lớn những người làm cha, làm mẹ hiểu được ý nghĩa của việc chơi đối với học sinh, đối với con mình. Nếu việc học diễn ra bình thường, ở trường có giờ thể dục và giờ ra chơi. Dù rộng hay chật, các trường đều có sân chơi cho học sinh; nhiều trường có thiết bị thể dục, thể thao khá hiện đại, hoặc những tổ hợp đồ chơi bắt mắt và bổ ích. Nhưng đại dịch Covid-19 đang diễn ra, các trường buộc phải tổ chức học online nên các em không có điều kiện để chạy nhảy, để chơi những trò chơi yêu thích. Trong khi đó, không phải ở khu dân cư nào cũng có chỗ cho trẻ con chạy nhảy, đạp xe, chơi bóng... Vì vậy, trẻ con tìm mọi chỗ, mọi cơ hội để chơi là điều dễ hiểu. Người lớn chúng ta nên để ý tới vấn đề này, can thiệp để bảo vệ quyền lợi cho trẻ em nếu thấy cần thiết.

Với người trưởng thành thì lao động là hoạt động chính; tiếp theo là học tập và vui chơi giải trí. Với trẻ em, học là nhiệm vụ chính và chơi được xem là có tầm quan trọng ngang ngửa với học. Chơi – đặc biệt là những sân chơi ngoài trời có ý nghĩa vô cùng quan trọng với trẻ em. Ở đây, các em phát triển những kỹ năng cần thiết về thể chất, giao tiếp xã hội, làm giàu kiến thúc, cảm xúc, làm phong phú trí tưởng tượng...

Các lợi ích mà việc chơi mang lại nhiều vô kể, ngoài việc phát triển thể chất và mang lại sự hào hứng cho trẻ, còn có những kỹ năng mà phải quan sát chúng ta mới nhận ra. Đó là các em sẽ dần dần có được những kỹ năng giao tiếp để hòa hợp với nhau; các em sẽ biết nhường nhịn nhau; các em sẽ rèn luyện được tính kiên nhẫn; các em sẽ biết cách giải quyết xung đột một cách ổn thỏa; các em sẽ khắc phục được tính e ngại, nhút nhát; các em sẽ biết chia sẻ và xây dựng tình bạn... Nói chung, thông qua những hoạt động vui chơi, các em sẽ lớn lên, sẽ được làm giàu thêm về tâm hồn và trí tuệ.

Như vậy, việc chơi với các em là không thể dừng lại trong bất cứ hoàn cảnh nào, kể cả trong đại dịch Covid-19. Do đó, một mặt chúng ta quan tâm tới việc phòng, chống dịch cho các em, tổ chức các hình thức học cho phù hợp với tình hình, ngoài ra, còn phải quan tâm tới việc chơi của các em nữa.

Đừng bào giờ quên: Chơi đối với trẻ em là một công việc nghiêm túc!